Eğitim Sitesi

Çenenin Durumuna Göre Ünlüler Nedir? Çenenin Durumuna Göre Ünlüler Hakkında Kısaca Bilgi

Çenenin Durumuna Göre Ünlüler Terimi Hakkında Bilgiler

Diksiyon ve Hitabet Terimi Olarak Çenenin Durumuna Göre Ünlüler:

Ünlülerin çıkartılmasında çenenin de önemli bir işlevi bulunmaktadır. Kimi ünlülerde çene aşağıya doğru açılırken kimilerinde çene daralır.
Çenenin genişlemesiyle çıkarılan ünlülere geniş ünlüler; çenenin daralmasıyla çıkarılan ünlülere dar ünlüler denir.
Dar ünlüler ı,i,u,ü' dür.
Geniş ünlüler ise a, e, o, ö 'dür.

 

    Benzer Diksiyon ve Hitabet Terimleri

    Lehçe: 1. Bir dilin tarihi, siyasi, sosyal ve kültürel sebeplerle çeşitli bölgelerde zamanla ses, yapı ve kelime dağarcığı bakımından önemli farklarla birbirinden ayrılan kollarına lehçe denir, Türkçenin Anadolu, Azerî, Özbek, Kazak, Kırgız, Türkmen lehçeleri gibi. Lehçeleri, yapıları bakımından birbirine yakın ve uzak lehçeler olarak ayırabildiğimiz gibi, taşıdıkları özelliklerdeki ortaklık bakımından da gruplara ayırabiliriz. Nitekim Yakut ve Çuvaş lehçeleri Türk dilinden çok eskiden ayrılmış kollar olarak Türkiye Türkçesine ve öteki Türk lehçelerine uzak lehçelerdir; ayrılıklar çok derindir. Azerî ve Türkmen lehçeleri ise TT'nin yakın lehçeleridir.Türkçenin Kuzeybatı (Kıpçak), Güneybatı (Oğuz-Türkmen), Güneydoğu ve Kuzeydoğu (Altay bölgesi lehçeleri) olmak üzere dört lehçe grubu vardır. 2. Bir dilin tarihsel, bölgesel, siyasal sebeplerden dolayı ses, yapı ve söz dizimi özellikleriyle ayrılan kolu, diyalekt. 3. Herhangi bir dilden bilinen tarihi seyir içinde veya daha önceden ayrılmış olup ses, şekil ve kelime ayrılıkları gösteren kollara lehçe adı verilir. Örneğin; Türkçeden tarih içinde bilinen zamanlarda ayrılmış olan Azerbaycan, Kazak ve Özbek Türkçesi gibi kollar yakın lehçe kabul edilmektedir.

    Islıklama: Tıslama da denilir. Genelde "s" ünsüzü ile ilgilidir. Dişlerin yapısındaki bozukluk ya da abartılı boğumlanmadan kaynaklanır. Seyrek diş sıralaması "s" ünsüzünün hatalı çıkarılmasına sebep olur. Mutlaka dişlerdeki bu bozukluğun giderilmesi gerekir. Alıştırmalar "s" nin doğru telaffuzu için yardımcı olacaktır. Sa-se-si-so-su-sı-sö-sü Zas-zes-zis-zos-zus-zıs-zös-züs Sas-ses-sis-sos-sus-sıs-sös-süs As-es-is-os-ıs-ös-üs Bas-bes-bis-bos-bus-bıs-bös-büs Asa-ese-isi-oso-usu-ısı-ösö-üsü

    Şive: Herhangi bir dilden, bilinen tarihi seyir içinde veya daha önceden ayrılmış olup ses, şekil ve kelime ayrılıkları gösteren kollara şive adı verilir. Örneğin; Türkçeden tarih içinde bilinen zamanlarda ayrılmış olan Azerbaycan, Kazak ve Özbek Türkçesi gibi şiveleri mevcuttur.

    Ton: Konuşurken çıkardığımız seslerin titreşim sayısının az ya da çok oluşuna ton denir. Sesin düşük, yüksek ya da tiz ve pes çıkarılmasıdır. Titreşim sayısının çokluğu sesi tizleştirirken azlığı ise pesleştirmektedir.

    Diğer terim sözlüklerini de inceleyebilirsiniz.

    Online Diksiyon ve Hitabet Terimleri Sözlüğü