Eğitim Sitesi

İcaz Nedir? İcaz Hakkında Kısaca Bilgi

İcaz Terimi Hakkında Bilgiler

Edebiyat Terimi Olarak İcaz:

Bir düşünceyi çok az sözcükle özlü bir şekilde anlatmadır. Kısaltmanın anlamı güçleştirmemesine dikkat edilir. Buna icaz-ı muhil denir. Az söz yüklü anlamla ifadeye makbul icaz denir. Atasözleri, vecizeler, hikmetli sözler bu gruba girer. Makbul icaz iki türdür: Hafz yoluyla icaz: Anlama zarar vermeyecek şekilde bazı sözcükler atılır. Bu cümle çıkarılarak da yapılabilir. Sözcük çıkarmaya icaz bi'l-harf denir. Örnek:

Bir pâreye bini âferinin
Pâpûşu atıldu Gevherî'nin

Ziya Paşa

Şair burada "papucu dama atıldı'yı "papucu atıldı" diye kısaltmış.
İcaz, cümle çıkarılarak yapılırsa icaz bi'l cümel adını alır. Örnek:

"Ahmet ders çalışsaydı'" Burada "başarılı olacaktı" cümlesi çıkarılmış.
Tazammum yoluyla icaz: İfadeden sözcük ve cümle atılmadan yapılan icazdır. İki türü vardır.
İcaz bi't-takdîr: Amaç az sözcükle anlatılırken ihatalı anlam da çıkar. Örneğin "Ateş düştüğü yeri yakar".
İvaz bi'l-kasr: Hiçbir sözcük atılmadan anlamca zengindir. Örneğin "Akacak kan damarda durmaz" gibi.

 

    Benzer Edebiyat Terimleri

    Söz Sanatları: Edebi sanatlar: Edebiyat yapıtlarını etkili ve güzel kılmak amacıyla başvurulan söz ve anlam oyunlarının tümü. Söz Sanatları: Edebî metni etkili ve güzel hâle getirmek için yapılan söz ve anlam oyunları.

    İhtira: Daha önce hiçbir şairin kullanmadığı sözcük, deyim ve üslupları tanımlar.

    Ekspresyonizm (Dışavurumculuk): Empresyonizme tepki olarak doğan edebiyat akımı.

    Aksan: Vurgu demektir. Söyleyiş farkını belirtmek için bazı seslerin üzerine konur.

    Diğer terim sözlüklerini de inceleyebilirsiniz.

    Online Edebiyat Terimleri Sözlüğü