Eğitim Sitesi

Mazmun Nedir? Mazmun Hakkında Kısaca Bilgi

Mazmun Terimi Hakkında Bilgiler

Edebiyat Terimi Olarak Mazmun:

Belli bir kavramı anlatan, onu düşündürüp çağrıştıran kalıplaşmış söz ve benzetmeler. Bir dizenin bir ifadenin taşıdığı ve onlardan herkesin anladığı gerçek ya da mecaz anlama, asıl anlamı yanında taşıyan bir isme, bir atasözüne, âyete, hâdise, olaya, bir şeyi onun özelliklerini çağrıştıracak sözcük ya da sözcük gruplarının veya dizelerin içine yerleştirmeye mazmun denir. Örnek:

Çıhma yârim giceler ağyar te'nından sakın
Sen meh-i evc-i melâhatsin bu noksândır sana

Fuzulî

(Sevgilim, gece yarıları dışarı çıkma, yabancıların ayıplarından sakın. Sen güzellik göğünün en yüksek yerindeki dolunaysın, gece çıkmak sana yakışmaz, kusur sayılır.)
Fuzuli'nin bu beytinde sevgili, güzelliğin doruğundaki aya benzetiliyor. Ayın en güzel hali dolunaydır. Dolunay güneşin batmasından önce doğar. Dolunayın gece yarısı çıkması ay tutulmasıyla olabilir. Ay tutulduğunda noksandır, kusurludur, güzelliğini kaybeder. Fuzulî, bu beytinde "noksan" ve "ta'n" sözcükleriyle bir ay tutulması mazmunu yapıyor.

 

Hukuk Terimi Olarak Mazmûn:

ödenmesi gereken şey

 

    Benzer Edebiyat Terimleri

    Doğal Destan: 1. Ulusların yaşamını derinden etkileyen tarihî ve toplumsal olaylar ve doğal felaketlerin olağanüstü unsurlarla zenginleştirilerek ortak bir yaratı etrafında toplanmasıyla sözlü gelenekte oluşan, yaratıcısı belli olmayan destanlardır. 2. Adı belli bir yazarca işlenmemiş ancak çok eskiden derlenen destan.

    Taşlama: Halk edebiyatında bir kişiyi, bir yeri, bir şeyi ya da bir olayı acı, alaycı bir dille yeren şiir biçimi, hiciv.

    Karşıtlama: Birbirine karşıt olan iki düşünce ya da iki hayali bir ilgi kurarak aynı dize ya da cümle içinde kullanmayı içeren anlam sanatı.

    Rücû: Divan edebiyatı sanatlarından. Bir düşünceyi daha güçlü hale getirmek için, söylenen sözden vazgeçer gibi davranılır. Espri, üzüntü, sevinç, dehşet, hayret durumlarında ifadeyi daha güçlü ve canlı kılmak için kullanılır. Vazgeçme döngü halinde de yapılabilir. Örnek: Eder isyanıma gönlümde nedâmegalebe Neyleyeyim yüz bulamam ye's ile afvime talebe Ne dedim? Tövbeler olsun, bu dafi'i şerdir Benim özrüm günehimden iki kat beterdir Nûr-i rahmet niye güldürmeye rûy-i siyehim Tanrının mağfiretinden de büyük mü günehim? Şinasi

    Diğer terim sözlüklerini de inceleyebilirsiniz.

    Online Edebiyat Terimleri Sözlüğü