Kilke Terimi Hakkında Bilgiler
Yazma Eser (Hat-Tezhip-Ebru-Cilt-Minyatür) Terimi Olarak Kilke:
Lika ile ilgili bilgilere bakınız.
Benzer Yazma Eser (Hat-Tezhip-Ebru-Cilt-Minyatür) Terimleri
Gevaş: Nakş-ı âbi ile ilgili bilgilere bakınız.
Sevad: Siyahlık, yazı karalama.
Şemse: (Şems: Arapçada güneş). Eski kitap ciltlerinin üzerine yapılan güneş şeklinde süsleme motifi. Kapağın tamamını kaplayan meşinin üzerine yapıldığı gibi, ayrı bir parça hâlinde kabı örten meşinin ortası hazırlanan parça büyüklüğünde kesilip yerleştirilmek suretiyle yapıldığı da olmuştur. Parçalı olmayıp meşinin üstüne yapılana yekpare şemse; parça hâlinde kesilip yerleştirilerek yapılana parçalı şemse; etrafı zincir şeklinde bordürlü olana zincirli şemse; kapakların mukavvası oyulup, içine kabartma olarak oturtulana gömme şemse; şemse kısmı zeminden farklı renkte olana mülevven şemse; sırf altın yaldızla basılana mülemma şemse; kesilerek oyulmuş deriden yapılana müşebbek şemse; cildin üzerine kalıpla kabartma olarak basılan ve üzerine yaldız vurulmayana soğuk şemse; motif kalıbının zemini altınla doldurulmuş, motifler kabartma şeklinde üstte ve deri renginde bırakılmışsa alttan ayırma şemse; zemin olduğu gibi bırakılıp, yalnız motifler altınlanmışsa üstten ayırma şemse denilir. Şemseler Anadolu Selçukluları ve XV. yüzyıl Osmanlı kitap kaplarında genellikle yuvarlak, dilimli, nadiren beyzidir. XVI. yüzyıldan itibaren ise oval biçimde ve salbeklidir. Şemse, salbek, köşebent kompozisyonunu kenarlarda bordur çevirir. Klâsik Türk ciltlerinde genellikle şemse ile köşebent arasındaki kısım boş bırakılmış, az sayıda ciltte ise bu kısım da süslenmiştir. Şemselerde genellikle rûmi ve hatai motifler, geometrik biçimler kullanılmıştır. Motif yerleşiminin çoğu zaman (S) harfi biçiminde bir hat gelişimi üzerinde oluştuğu görülür. Süslemelerde adeta bir ters simetri vardır.
Yakut Tarzı: Meşhur hattat Yakut-ı Muşta'sımi nin yazdığı biçimdeki yazılara denir. Bu şekildeki yazılarda sayfa iki veya üç kısma ayrılır; her kısmın bir satırı sülüs, diğer satırları nesihle yazılırdı.
Diğer terim sözlüklerini de inceleyebilirsiniz.
- Emlak ve Gayrimenkul Terimleri Sözlüğü
- Fotoğrafçılık Terimleri Sözlüğü
- Uzay ve Astronomi Terimleri Sözlüğü
- Moda ve Dikiş-Nakış Terimleri Sözlüğü
- Deprem Terimleri Sözlüğü
- İnşaat Terimleri Sözlüğü
- Golf Terimleri Sözlüğü
- Reklamcılık Terimleri Sözlüğü
- Okçuluk Terimleri Sözlüğü
- TERİMLER SÖZLÜĞÜ ANA SAYFA