Tabhane Nedir? Tabhane Hakkında Kısaca Bilgi

Tabhane Terimi Hakkında Bilgiler

Osmanlı Türkçesi Terimi Olarak Tabhane:

Osmanlı imparatorluğunda Misafirhane. Dinî yapıların bir bölümü olup, özellikle gezici dervişlerin misafir edildiği yapılara denir. Tabhane, Erken Osmanlı mimarlığında cami yapılarıyla organik bütünlük içerisinde inşa edildiği için Tabhaneli Cami, Zaviyeli Cami veya Ters T Planlı Cami gibi adlandırmalarla farklı bir tipoloji doğmuştur. Tabhaneli Camilerin ilk örneklerinde Tabhane mekânları asıl ibadet mekânlarından olabildiğince bağımsız ve dışarıya açılabilen müstakil mekânlar halindeyken zamanla bağımsızlıklarını kaybetmiş ve asıl ibadet mekânının bir devamı olarak cami bütünlüğüne katılmıştır.

Arkeoloji Terimi Olarak Tabhane:

Misafirhane. Dini yapıların bir bölümü olup, özellikle gezici dervişlerin misafir edildiği oda.

Sanat Terimi Olarak Tabhane:

Osmanlı İmparatorluğu'nda misafirhane yapılarına denir. Tabhane erken osmanlı mimarlığında camii yapılarıyla organik bütünlük içerisinde inşaa edildiği için Tabhaneli Camii, Zaviyeli veya ters t planlı gibi adlandırmalarla farklı bir tipoloji doğmuştur. Tabhaneli camiilerin ilk örneklerinde tabhane mekânları asıl ibadet mekânlarından olabildiğince bağımsız ve dışarıya açılabilen müstakil mekânlar halindeyken zamanla bağımsızlıklarını kaybetmiş ve asıl ibadet mekânının bir devamı olarak camii bütünlüğüne katılmıştır. İstanbul'un ilk büyük külliyesi olan Fatih Külliyesinde mekânlarının camiiden bütünüyle ayrıldıklarını ve külliye bütünlüğü içerisinde ayrı birimler olarak yer aldıklarını biliyoruz. Tabhaneli camiilerin inşaası bundan sonrada devam etmekle birlikte, tabhane mekânlarının Edirne 2.Beyazıt, İstanbul Beyazıt ve Gelenbe Yavuz Sultan Selim Camii'nde olduğu gibi kendi içinde ayrıca planlandıkları anlaşılıyor. Klasik dönemin büyük külliye kuruluşlarında ise tabhaneler külliye bütünlüğü içerisinde yine ayrı mekânlar olarak yer almışlardır. Örnek: Nusretiye Camii misafirhaneleri.

Benzer Osmanlı Türkçesi Terimleri

Ağa Kapısı Şakirtleri: Ağa kapısında yazı işlerini yapan görevlilere verilen addı. Burada on kişiden oluşan bir kalem dairesi yer almaktaydı. Bunların en kıdemlisine "başşakirt" denilirdi. Katiplerin görevleri başlıca şunlardı: ocağa alınacak veya acemi ocağına girecek olanların defterlerin muhafaza ederek, gerektiğinide hüvviyetlerini belirlemek, ulûfe defterlerinin "mükerrer" denilen nüshalarını tutmak, kapı kulu olacak veye acemi ocağına alınacak olanların inam, terfi ve memhur denilen, yeniçeri ağasının mühürlü tezkerelirini yazmak. Buradan terfi eden başşakirt, kethuda katipi olurdu.

Bostancıbaşı: Padişahın mülkü olan bostanların ekilip, biçilme işini yürüten bostan işçilerinin başı. / Sarayın muhafazasına ve şehrin güvenliğine bakan askeri teşkilatın başı.

Kaside: On beş ila yüz beyitten oluşan ve tek kafiye düzenine göra kurulan ve ünlü kişilere övgü niteliği taşıyan nazım eser.

Alay Sancağı: Alay sancağı iki anlama gelmekteydi. Birincisi, bir alaya mahsus olan sancağa verilen isimdi. İkincisi ise, resmi günlerde gemileri donatmak için açılan rengârenk bayraklar hakkında kullanılan bir tabirdi.