Temel özelliği yer kaplama olan varlık. Duyularla algılanan cisimleri kuran töz; cisimsel olanın parçalanmaz, bozulmaz tözü.
Online Felsefe, Psikoloji, Sosyoloji, Mantık Terimleri Sözlüğü
Her türlü gerçekliğin, yalnızca nesnenin değil, ruhsal olan gerçekliğin de özünü ve temelini maddede gören, maddeden başka hiçbir tözün bulunmadığını öne süren görüş.
İnsan emeğinin toplumsal gelişme süreci içinde gerçekleştirdiği teknik, araç ve gerecin tümü.
Bir konu hakkında hiçbir fikri olmadığını zanneden kişiye, Sokrates'in sorular sorarak aslında o konu hakkında bildiğini ispatladığı yöntemidir.
Sokrates'e göre her insan, bütün bildiklerine zaten doğuştan sahiptir. Yapılabilecek şey, kişinin kendi kendisine veya iyi bir öğretmen eşliğinde kendisinde bulunan bilgileri açığa çıkartmasıdır.
Ahlak ilkesi (Kant'ta). Tek kişinin, kendi irade ve eylemlerini belirlemek üzere koyduğu ahlak ilkesi; genel geçer olan nesnel ahlak yasasının karşısında öznel ilke.
Akla uygun, akıllıca, aşırı olmayan, uygun, elverişli.
Geniş bir alana kurulmuş, büyük ve gösterişli ev, yurtluk.
Bir malın üretimi sırasındaki girdilerin fiyatların yükselmesi malın fiyatını yükseltir. Örneğin, üretim sırasında, hammadde girdilerinin, işçilik masraflarının artması satış fiyatının artmasına yol açar.
Bir toplumsal gelişme süreci içinde gerçekleştirilen değer, inanç, bilgi, kural, gelenek ve göreneklerin tümü.
Doğaüstü ve gizli güçlerin bazı insanlarda bulunduğuna inanılan din anlayışıdır.
Doğru bilgiye ulaşmak için düşünceler arasındaki ilişki ve düzeni yöneten ilke ve yasaları saptayan alan mantık (lojik) tır. Mantık doğru düşünmenin kurallarını koyar, ilkelerini saptar. Bilgi kuramı, bilginin objesi ile uygunluğunu temellendirirken mantığın kural ve ilkelerine dayanır.
Doğru düşünmenin kurallarını koyan disiplindir. Doğru düşünme, kendini akıl yürütmede, verilen yargılardan sonuç çıkartmada gösterir. Yargı (önerme) ve akıl yürütme (çıkarım) mantığın temel kavramlarıdır. Yargının dayandığı doğru, bilgi doğrusudur. "Şu kalem siyahtır." yargısında, kalemle onun siyah olup olmadığının uygunluğu bilgi doğrusu ile saptanır. Yargılara dayanarak sonuç çıkartmak ise mantık (akıl) doğrusudur.
Doğru düşünmenin yolunu ve yöntemini konu alan bilim.
Önermelerin tutarlı, çıkarımların da geçerli olup olmadığını belirleyen, bütün yorumlarında aynı olağan yorumu koruyan değişmez.
Düşünme bakımından zorunlu olan, çelişmezlik ilkesi gereği çelişiği düşünülemeyen doğruluk.
Karl Marx ve Friedrich Engels tarafından ortaya konulan diyalektik ve tarihsel maddeci, bilimsel dünya görüşü.
1- Gerçekten var olan maddedir. Düşünce ve ruh maddenin ürünüdür.
2- Yalnızca maddenin gerçek olduğunu, madde ve maddenin değişimleri dışında hiçbir şeyin var olmadığını öne süren görüş.
Asıl varlığın madde olduğunu ileri süren görüş.İdealizmin tam tersine düşünceyi (ideayı) maddenin bir sonucu olarak görür. Madde düşünceden bağımsız olarak vardır ve bütün varlıklar maddeden türemiştir. İlk Çağ doğa filozoflarından Demokritos'a göre, evrenin ana maddesi maddi nitelikteki küçük atomlardır. Düşünce ve ruhsal olaylar atomların boş mekandaki hareketlerinin sonucudur. Epikuros da Demokritos gibi "atom" u evrenin ana maddesi kabul eder. Yeni Çağ materyalizminin öncülüğünü Thomas Hobbes yapar. Hobbes, dünyadaki tüm olayları mekanik hareketler çerçevesinde maddi hareketler olarak görür. La Mettrie'ye göre ruhsal faaliyetlerin kaynağı maddi bedendir. İnsan ve hayvan arasında mekanik faaliyetler açısından özde bir fark yoktur. İnsan da hayvan da birer makinedir. İnsan, doğa üstü bir varlık tarafından yaratılmamıştır.
Evrendeki her şeyin -insan aklı da dahil-madde olduğunu savunan akım.
Aile, kadının evinde kuruluyorsa, bu evlilik biçimi matrilokaldır. Erkek evlilik sonucu kadının evine gelir ya da çocuklar kadının yanında kalırlar. Anaerkil ailede de gördüğümüz gibi ilkel toplumlarda erkek kadının ailesiyle oturmaz ama çocuklar kadının yanında ve sorumluluğundadır.