Eğitim Sitesi

Online Arkeoloji Terimleri Sözlüğü

Online Arkeoloji Terimleri Sözlüğü

Abakus

Sütun başlıklarının en üstünde yer alan taş levhaya verilen ad.

Acanthus

Eski Yunan'dan beri süsleme sanatlarında kullanılan bitkisel bir motif. Türkçe'de Akanthus ya da Akantus olarak yazılır. Türkçe'de yanlış olarak kenger diye adlandırılsa da tümüyle farklı bir bitkidir.

Adyton

Tapınağın en kutsal odası.

Aedilis

Roma İmparatorluğu'nda kentin ekonomik ve polisiye işleriyle ilgilenen devlet memurlarına verilen ad.

Ager Publicus

Savaşlarda elde edilen kamu topraklarının adı.

Agonothetes

Eski Yunanistan'da yarışmaların düzenlenmesinden sorumlu yöneticilere verilen ad.

Agora

1- Antik Yunan kentlerinde stoalar ile çevrelenmiş, içinde ya da yakınında tapınak, bouleuterion gibi dini ve resmi yapıların bulunduğu toplumsal ve ticari yaşamın yoğunlaştığı alan.

2- Kentlerde ticari, resmi, adli ve dini fonksiyonları olan halk meydanı.

3- Eski Yunanistan'da pazar yeri ya da antik kentin merkezine verilen ad.

Ağaç Direkli Cami

Örtü bölümünü taşıyan ağaç direklere sahip cami tipi. Çok sayıda ağaç direkle taşınan ahşap çatılı bu yapılar, genellikle 13. yüzyıl Anadolu Selçuklu mimarlığında ve sonrasında yaygın bir tiptir. Diğer ağaç süsleme bölümleri de önemlidir.

Akademizm

Sanat dallarında akademik öğretimin kalıplarına bağlı, yeni arayışlara karış çıkan anlayış.

Akhaeos

Seleukoslar kralı III. Seleukos'un komutanı M.Ö. 3. yüzyılın ikinci yarısında yaşamıştır.

Akropol

"Akro" (yüksek) ve "polis" (şehir) kelimelerinden türetilmiş akropol kavramı, yüksek ve savunulması kolay tepe üzerinde kale anlamın gelir. Bu yüksek kalede yönetici krallığa ait çeşitli sosyal ve dinsel yapılar yer alır. Akropol kralın korunmasına ayrılmıştır; halk ise akropolün eteğinde yaşamını sürdürür. Örnek olarak; Atina Akropolü, Bergama Akropolü ve Priene Akropolü gösterilebilir.

Akropol (Sitadel)

Genellikle sur duvarlarıyla çevrili, bir saldırı anında koruma amaçlı kullanılabilen yukarı şehir. Bu kelime genellikle Antik Yunan yerleşimleri için kullanılır. Ancak bu nitelikleri taşıyan diğer yerleşimler de bu terimle adlandırılabilir. Kentin dini ve idari binaları genellikle bu bölümde yer almaktadır. Özellikle M.Ö. V. yüzyıldan başlayarak tamamen kutsal yapılara ayrılmıştır.

Akropolis

Antik Yunan kentlerinin en yüksek tepesinde bulunan, savunma amacıyla genellikle sarp bir tepe üzerine inşa edilen özel bölge.

Akroter

Üçgen şekilli alınlığın üst köşelerine yerleştirilen oyma bezemeler, tepesinde ve iki kenarında yer alan bazen bitkisel (spiral ve palmet gibi) bazen de küçük heykeller şeklide bulunan süsleme elemanlarının genel adıdır.

Alegori

Bir olayı semboller yoluyla anlatmak.

Alem

Yapıların kubbe ve külah gibi yerlerinin tepesinde, sancaklarda çoğunlukla yarım aya benzer formda bezeme elemanı, bir çeşit tepelik. Maden ya da taştan yapılmış olabilir.

Alınlık

1- Tapınağın ön yüzü boyunca ve çatı düzeyinde yer alan ikizkenar üçgen biçimli duvara verilen ad.

2- Antik yapıların cephelerinde çatı ile korniş arasında yer alan üçgen biçimindeki kısım. Bir portalın ya da bir pencerenin çerçeve içine alınmış üst kısmına da bu ad verilir.

Allogenler

Eski Yunan kentlerinde yaşayan ve kölelerden daha fazla, fakat yurttaşlardan daha az haklara sahip olan kişilere verilen ad.

Altar

Tapınaklarda tanrılara adanan kurbanların kesildiği yere verilen addır. Sunak.

Altı Dayanaklı Cami

Merkezi planlı, üzerini örten büyük kubbesi altı sütun ya da paye tarafından taşınan cami tipi.

Diğer Arkeoloji Terimleri

[1]2 3 4 5 ... Son Sayfa

Arkeoloji Terimleri Sözlüğünde Kayıtlı Terim: 574

Terimler Sözlüğü Ana Sayfa