Altın yaldızlı. Kâğıdın üzerine sıvama altın sürülmesine verilen ad. Çoğu minyatürler bu altın üzerine yapılmıştır.
Online Yazma Eser (Hat-Tezhip-Ebru-Cilt-Minyatür) Terimleri Sözlüğü
Altın işleme; sırma ile işlenmiş.
Altın tozu, altın yaprak yapan, sarı yaldız yapan sanatkâr.
Altın parlatmak için, akik, Süleymani taş, yeşim veya ağaçtan yapılan, ucu sivri ya da toparlak ve bir çubuğa bağlı âletin adı. Mazgala da denilmiştir. Bununla parlatılmış işlere Pesend denilmiştir.
İrili ufaklı altın noktalarla süslenmiş kâğıtlara verilen ad. Ord. Prof. Dr. A. Süheyl Ünver'in anlattığına göre kalbur üzerine altın varak konularak üzerinden kuru bir fırça geçirilir; altın, gayrimuntazam iri parçalar hâlinde, kalburun altındaki kâğıt üzerine yayılır. Bu tür altınlanan kâğıtlar çok kıymetlidir.
Altın yaldızla yazı yazan hattat veya müzehhib.
Altından yapılmış kalem.Kalem ile ilgili bilgilere de bakınız.
Boyalı halkâr. Boya ile yaldızın birlikte kullanılmasıyla yapılan süslemeler. Halkâr ile ilgili bilgilere de bakınız.
Eski kâğıtlar aharlanıp mührelendikten başka bir de üzerlerine altın serpme yapılırdı. Buna zervarak denir. Altın serpme şöyle yapılırdı: Bir fincan içine birkaç tane nohut konur ve bu fincan içine de altın tozu dökülür. Bir kâğıt üzerine zamk sürülür ve ağzına tülbent gerilmiş fincan bu kâğıt üzerinde sallanır. Tülbendin deliklerinden sızan altın zerreleri kâğıt üzerine dökülerek bir tabaka teşkil eder.
Lika ile ilgili bilgilere bakınız.
Doğu yazmalarında, bir konunun birbirini izleyen yazarlarca belirli zaman çerçevesi içinde sürdürülmesiyle meydana gelen eser.
Yazı altlığı. Bakış açısının 90 derece olarak muhafazası ve kâğıdın dizde düzgün durabilmesi, eskilerin zır-ı meşk (meşk altı) dedikleri takriben 20x25 cm ebadında kaba kâğıtların üst üstte tutturulmasıyla hazırlanan bir altlığın diz üstüne konulmasına bağlıdır.
Sarı mürekkep.
"Zırnık" adıyla bilinen tabiattaki sodyum ve arsenik sülfürün zahmetlice ezildikten sonra Arap zamkı mahlulü ile karıştırılması, sarı renkli bu mürekkebi verir.
Üzerine ezme altınla, fırça kullanılarak geometrik çizgiler çizilmiş, kesişen hatlar arasına yaldız ve noktalar konulmuş deri ciltlere verilen ad. Kafes de denilmiştir. Süsleme, kapağın ortasını veya bütün yüzünü kaplar. Bazen cilt mahfazasında da aynı süsleme görülür. 19. Yüzyılda çok rastlanır. Kelimenin zerbahar şeklinde söylenmesi gerektiğini ileri sürenler varsa da, kayıtlarda hep zilbahar olarak geçmiştir.
Şemse ile ilgili bilgilere bakınız.
(Zir: Alt, aşağı) Eskiden yazı yazmak için kâğıdın altına konan altlığa verilen ad.
Sülüs yazısında eliflerin ucundaki çengellere verilen ad. Zülfe, Arapça "ufak saçak" demektir. Elifin çengeli de saçağa benzediğinden bu adı almıştır. Ayrıca tuğların yanlarındaki küçük bayrak şeklindeki kavislere de zülfe veya zülüf denilir.
Zülfe ile ilgili bilgilere bakınız.