Hatip ebrusunun bir türüdür.
Online Yazma Eser (Hat-Tezhip-Ebru-Cilt-Minyatür) Terimleri Sözlüğü
Koltuk ebrusunun bir türüdür.
Eskiden Türkiye'ye hariçten gelen kâğıtlar ham olarak yollanırdı. Âdeta emici bir kâğıt gibidir. Terbiye edilmeden kullanılamaz. Bu maksatla kâğıtların üzerine bir miktar su ve şap ile eritilen yumurta akı sürülür ve tavlanınca üzerinden mührelenir. Kâğıda yazılınca hem mürekkep kâğıda nüfuz etmez, hem de kâğıt parlak olur.
1- Mektup veya kâğıdın arka tarafına yazılan yazı; arkasındaki şerh.
2- Yazma eserlerin başlık bulunan ilk sayfasından önceki, temellük kaydı bulunan, çoğunlukla tezhipli ve bazen de boş sayfalarına zahriye adı verilir. Bu sayfalarda bazen kitap başlığı, müellifi, meşkurların hükmü, bir beyit v.b. yazalar bulunur.
Fatih, devri kitaplarında zahriye çift sayfa halindedir. Kimi sayfayı tamamen kaplar, kimi de madalyon biçimindedir. Genellikle ilk sayfada kitabın Sultan Mehmed b. Murad Han'ın mütalâası için yazıldığını gösteren kayıt, ikincisinde ise kitabın ve müellifin adı vardır.
Ezme yaldız, varak altın ve mürekkep yapımında kullanılan kimyevi madde.
Bir şeyi kavrayan, çevreleyen. Yazma eserlerde kap ve metin harici kısımlar anlamına gelir.
Bir tezhibin şekli belli olup altınları sürülerek tahriri bitince araları münasip renklere boyanırsa buna zemin doldurma denilir.
Zeminin büyük ve küçüklüğüne göre kalınlıkları değişir.
Yazma kitapların sayfa kenarlarına ve levha yazılarının etrafına, iki çizgi arasında altın yaldızla yapılan zincirleme halkalar şeklindeki süsleme suya verilen ad.
Tezhipli sayfa kenarındaki geçmeler.
Altın parlatmaya yarayan ucu akik mühre.
Yazma eserlerde sayfa kenarlarına altınla çekilen çizgilere verilen ad.
Kadife kaplı cilt.
Altın ile iş yapan, altınla yapılmış iş. Kap. Sırmalı kap manasına da gelir.
Kitabın kabını teşkil eden mukavvanın göbek ve kenarı kesilir; Buraya yerleştirilen kadife altınla, işlenerek zerdûz cild yapılırdı. Buna zerdûz kap da denilmiştir.
Altın işleyenler.
Deri üzerine altın işlemeli cild.
1- Varak altın toz haline getirildikten sonra jelâtinli su ile karıştırılıp fırça ile kâğıt üzerine serpilmesinin bir şeklidir. Sonra zermühre sürülerek parlatılır. Kâğıtların yazı ve süsleri zemininde kalır.
2- Altın serpmek, püskürtmek; püskürtme altınla yapılan süsleme çeşidi. Varak altın toz hâline getirilip jelâtinli su ile karıştırılır. Daha sonra fırça ile (veya elek üstünden), jelâtinli su ya da yumurta akı sürülmüş kâğıda serpiştirilir. Zermühre ile parlatılır. Eski ve kıymetli kitaplar çoğunlukla bu tür kâğıt üzerine yazılmıştır.
Ebrunun üzerine varak altının ezilerek serpilmiş şekli.
Süsleme terimi. Sarı altın üzerine yeşil altınla yapılan süsleme.
Altın zemin üzerine tekrar altınla, düzgün şekillerle yapılan nokta.