Dinleyicilere belli bir fikri, bir duyguyu aşılamak için söylenen uzunca sözlere denir. Edebiyatımızda sözlü ifade tarzına dayanan bir türdür. Söylevlerin konuları, çoğunlukla; toplumsal fikirler, toplumsal ve ulusal davalardır.
Online Türkçe-Dil Bilgisi Terimleri Sözlüğü
Konuşma ve okumada sözcükleri doğru söyleme. Telaffuz.
Kelime grubu. En az iki sözcükle oluşan grup.
Bir kavram birimidir. Bir varlığın, bir nesnenin ya da bir durumun zihinde canlanabilmesi için onu karşılayan bir gösterimdir.
Anlamlı en küçük ses birliğine sözcük (kelime) denir. Sözcüklerin zihnimizde oluşturduğu resim ise sözcüğün anlamı olarak tanımlanır.
Örnek: ay, masa, defter, güneş, söz, yaz, bahar gibi...
Sözcüklerin cümledeki görevlerine göre ayrıldığı sekiz türden herhangi biri. (ad, sıfat, zamir, zarf, edat, bağlaç, ünlem, eylem)
Sözcükte bir hecenin bazı kurallara göre daha baskılı söylenmesi.
Edilgen fiillerle kurulmuş olan cümlelerde, cümlenin gramer açısından görünürde olan öznesi, görünür özne: Parka yollar yapılmış, içme suyu getirilmiş vb.
Yanıt gerektirmeyen soru cümlesi.
Bir dilin bütün ya da belli bir çağda kullanılmış kelime ve deyimlerini alfabe sırasına göre alarak tanımlarını yapan, açıklayan, başka dillerdeki karşılıklarını veren eser, lügat.
Bir kelimenin herkes tarafından bilinen, sözlüklerin yansıttığı ilk ve asıl anlam.
Ses değeri kesilen, sürekli olmayan "p, ç, t, k" gibi ünsüzler.
Ses değeri sürekli olan"b, c, d, g" gibi ünsüzler.
Eylemin devam ettiğini bildiren "ekalmak, egelmek" kalıbındaki birleşik eylem.
Bir fiilin -A zarf fiili şekli üzerine dur-, gör-, kal-, gel- gibi tasvirci yardımcı fiillerin getirilmesiyle kurulan, oluş ve kılışa süreklilik özelliği katan birleşik fiil: gidedurmak, okuyadurmak, çıkagelmel, bekleyegörmek vb.
Kişi.
Yüklemde kip ekinden sonra gelip kişi anlamı veren ek.
Fiil çekiminde şahıs bildiren ek. 3 şahıs teklik, 3 şahıs çokluk şeklindedir: Bildi-m, bilmiş-im, bil-in, bil-eyim, bile-siniz vb.
1. Şahıs gösteren ben, sen, o, bunlar, şunlar, onlar şahıs zamirleridir.
2. Şahıs isimlerinin yerine kullanılan kelimelere şahıs (kişi) zamiri denir.
Şiir söyleyen veya yazan kimse.