Eğitim Sitesi

Parça Su Nedir? Parça Su Hakkında Kısaca Bilgi

Parça Su Terimi Hakkında Bilgiler

Yazma Eser (Hat-Tezhip-Ebru-Cilt-Minyatür) Terimi Olarak Parça Su:

Kesme ile ilgili bilgilere bakınız.

 

    Benzer Yazma Eser (Hat-Tezhip-Ebru-Cilt-Minyatür) Terimleri

    Kâğıt: 1- Bitkisel maddelerin hamur hâline getirildikten sonra yufka gibi açılarak kurutulmasıyla elde edilen ince yaprak. Yazma eserlerde ve levhalarda Şarktan ve Avrupa'dan gelen ham kâğıtlar kullanılmış; bunlar çeşitli şekillerde aharlanıp mührelenmişlerdir (Bk. Ahar). Âlî'nin Menakib-i Hünerveran'ından anlaşıldığına göre, XVII. yüzyıl başlarında şu kâğıtlar kullanılmıştır: 1. Dımışkî, 2. Devletâbâdî, 3. Hataîv 4. Âdilşahî, 5. Harirî-Semerkandî, 6. Sultanî Semerkandî, 7. Hindî,8. Nizamşahî, 9. Kasım Beygî, 10. Harirî-Hindî, 11. Gûni-i Tebrizî (Lui Tebrizî), 12. Muhayyer. Ayrıca Osmanlı Tarih Deyimleri ve Terimleri Sözlüğü'nün Âbâdî maddesinde, Kağıtçı Saffet Efendi'nin, Ord. Prof. A. Süheyl Ünver'deki satış defterinde mevcut, şu kâğıtların isimleri bulunmaktadır: Yaldızlı İngiliz, Ali-kurna, ceylân kâğıdı, ministre, takrirlik, çifte takrirlik, ince süfera, mavi çizgili süfera, ruganlı av kâğıt, Felemenk ruganlısı, ruganlı fıstık, Frenk parlağı, boyalı Felemenk, okkalık, Alikurna boyalısı, damgalı fıstıkî, yeşil çifte aharlı, Mushaflık yeşil, mühreli Alikurna, nâme kâğıdı, şekerrenk, Venedik aharlısı, elvan çifte, cüzİük, tahrirat elvan, eser-i cedid, şekerrenk battal, Venedik şekerrenk battal, mavi çizgili İstanbul, eski Venedik gülkurusu, aharlı fıstıkî, çengâr battal, eser-i cedid battal, mühreli battal, satrançlı battal, kıyma battal, aharlı beyaz, çifte Bosna, parşömen Edirne, Hint âbâdî, Buhara, kalın parşömen, ince parşömen, sarı aharlı. Kâğıda sinek konmaması için kitreye biraz keskin sirke koyularak kâğıda tatbik edilmelidir; kâğıdı haşerat yemesin isteniyorsa birer ölçü hanzal suyu (Ebucehil karpuzu denilen zehirli bir nebatın meyvesinden sıkılarak çıkarılan özsu) kitreye katılıp kâğıda işlenmelidir. Kâğıda yağ bulaşmış ise "Eflâk tuzu iyice dövülüp ince bezden geçirilerek kâğıt üzerine ekilir. Ağır taş altına konunca yağ lekesi kalmaz. 2- Hat sanatının en önemli malzemelerinden biri de kağıttır. Eskiden kağıtlar bugün olduğu gibi doğrudan doğruya yazı yazabilecek şekilde fabrikadan çıkmazdı. Hariçten (Çin, Hindistan, Buhara, Avrupa...) olsun, yerli imalathanelerden (Kağıthane, Yalova, Bursa, Beykoz...) olsun ; gelen kağıtlar, pürtüklü ve kalemin yürümesine müsait olmayan bir haldeydiler. Hatta bazıları mürekkebi yayarlardı.

    Zervarak: Eski kâğıtlar aharlanıp mührelendikten başka bir de üzerlerine altın serpme yapılırdı. Buna zervarak denir. Altın serpme şöyle yapılırdı: Bir fincan içine birkaç tane nohut konur ve bu fincan içine de altın tozu dökülür. Bir kâğıt üzerine zamk sürülür ve ağzına tülbent gerilmiş fincan bu kâğıt üzerinde sallanır. Tülbendin deliklerinden sızan altın zerreleri kâğıt üzerine dökülerek bir tabaka teşkil eder.

    Kalem Fırça: Müzehhiplerin kullandığı tek tüylü ince fırça. Desenin kâğıt, üzerine çizilmesi için kullanılır. Minyatürde de kullanılan bu fırçalar, 3 aylık kedinin ensesinden kesilen kıllardan yapılır. Bu kıllardan birkaç tanesi alınıp, içlerinden birinin sivri tarafı taşkın olarak ibrişimle bağlanır ve bir güvercini kanadı sapına dip taraflarından takılarak bu kanal yine ibrişimle boğulmak suretiyle tüyler raptedilir. Böylece hazırlanan fırça bir tahta sopaya geçirilerek kullanılır. Eğer kılın ucu pürüzlü ise bir kibritin alevinden hafifçe geçirilerek düzeltilir.

    Şemseli Kap: Kabında şemse bulunan kitap ciltlerine denir. Şemse, cildin sağ kapağı üzerine yapıldığı gibi, iki kapağa, iç kapak veya miklebe de yapılmıştır.

    Diğer terim sözlüklerini de inceleyebilirsiniz.

    Online Yazma Eser (Hat-Tezhip-Ebru-Cilt-Minyatür) Terimleri Sözlüğü