Kumaş Cilt Terimi Hakkında Bilgiler
Yazma Eser (Hat-Tezhip-Ebru-Cilt-Minyatür) Terimi Olarak Kumaş Cilt:
Kenarları deri, ortası kumaş cilt (Çeharkuşe cila ile ilgili bilgilere de bakınız). XI.yüzyılda yapılmış örneklerine rastlanmıştır. Ancak XVI. yüzyılda yapılanları en güzelleridir. II. Beyazıt devrinde ufak kareli kumaşlarla yapılmış pek çok örneği kütüphanelerde mevcuttur.
Benzer Yazma Eser (Hat-Tezhip-Ebru-Cilt-Minyatür) Terimleri
Kalemtıraş: Kamış yazı kalemlerini açmakta kullanılan uzunca saplı bıçak. Arapçası mibree'dir. Gezlik de denir. Yazı takımları arasında mutlaka kalemtıraş bulunur; sapları kemik, fildişi, sedef, öd ağacı, abanoz, akik, mercan, hünnap veya pelesenkten yapılırdı. Kalemtıraş tığı da denilen bıçakla sap arasında, çoğu zaman pirinçten yapılmış bir bilezik bulunur. Buna pırazvana denilir. Altın ve gümüşten pırazvanası olan kalemtıraşlar da vardır. Kalemtıraşlar bıçaklarının şekillerine göre: hattatî, kâtibî, servî, küt, söğüt yaprağı, cam kırığı, izmarit; saplarının şekillerine göre; çelik sap, demirhindi; şirmaga (balık derisi kaplı), gümüş pırazvana, altın pırazvana gibi isimler alır. Bıçak üzerinde pırazvanaya yakın yerde çeşitli şekillerde oyulmuş imzalar ve süsleme vardır. Kalemtıraşçılar icazet almadan imza koyamazlardı. Bunlar peştamal kuşanırken, en yaşlı kalemtıraş üstadı kendilerine o güne kadar kullanılmamış isimlerden birini verirdi. Kalemtıraşın çeşitleri vardır: Hâkk işinde kullanılan, kalemtıraşın adı mihfere, yalnızca kalemin, yarılması işinde kullanılanın adı ise mifrez'dir. Yanlışları kazımak için minik kalemtıraşlar da yapılır ve bunlar çoğu kez orta kalemtıraşların sapı içinde açılan boşluğa yerleştirilir; sapın alt ucundaki kapak açılarak çıkarılırdı. Bunlara yavru kalemtıraş denilirdi. Kalemtıraşı, Osmanlılar İranlılardan almışlardır. Yavuz Sultan Selim'in İran'dan getirdiği ve ganimetlerin en kıymetlisi saydığı Tebriz sanatkârları arasında kalemtıraşçılar da vardı. Ancak Osmanlı kalemtıraşları da çok zarif ve mükemmeldir.
Münhani: Eğri. Selçuklu münhanîleri ile ilgili bilgilere de bakınız.
Frenk Kâğıdı: Avrupa'dan gelen kâğıtlara verilen addır. Bunların içinde en beğenilen İngiliz kâğıdı idi. Yaldızlı İngiliz kâğıtları takrirlik olarak kullanılmıştır.
Çaharkuşe (Çâr Kuşe) Cilt: Kenarları yaklaşık birer santim, eninde deri ile çevrilmiş, ortası ebru, kumaş veya kâğıt kaplı cilt. II. Beyazıt devrinde ciltlenmiş kitaplar genellikle çeharkuşe kumaş kaplıdır. Bu kumaşlar çoğu zaman ufak karelidir.
Diğer terim sözlüklerini de inceleyebilirsiniz.
- Yazma Eser (Hat-Tezhip-Ebru-Cilt-Minyatür) Terimleri Sözlüğü
- Kimya Terimleri Sözlüğü
- Beslenme ve Diyet Terimleri Sözlüğü
- Formula-1 Terimleri Sözlüğü
- Bilgisayar Terimleri Sözlüğü
- Coğrafya Terimleri Sözlüğü
- Kütüphanecilik Terimleri Sözlüğü
- Elektronik Ticaret Terimleri Sözlüğü
- Edebiyat Terimleri Sözlüğü
- TERİMLER SÖZLÜĞÜ ANA SAYFA