Haşiye Nedir? Haşiye Hakkında Kısaca Bilgi

Haşiye Terimi Hakkında Bilgiler

Yazma Eser (Hat-Tezhip-Ebru-Cilt-Minyatür) Terimi Olarak Haşiye:

Kenar, pervaz; bir kitabın, sayfa kenarına veya altına yazdan yazı; bir eserin metnini şerh ve izah eden kitap.

Edebiyat Terimi Olarak Haşiye:

Bir metnin altına ya da kenarına konuyla ilgili açıklayıcı bilgiler yazmak. Eskiden yeni kitaplar yazmak yerine mevcuk kitaplar bu notlarla zenginleştirilirdi. Haşiye yazmaya tahşiye, tahşiye yazan kişiye muhaşşi, haşiyeli eserlere de muhaşşa ismi verilir.

Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Terimi Olarak Haşiye:

Fıkıh, tefsir, hadis, kelam, tasavvuf gibi İslami ilimler başta olmak üzere mantık, felsefe, astronomi ve tıp dâhil geçmişte eser veren bilginlerin yazmış oldukları herhangi bir kitabın sayfa kenarlarına ya kendilerinin ya da başkalarının yazdıkları kısa açıklamalar, tamamlayıcı notlar.

Kur’an-ı Kerim Terimi Olarak Haşiye:

Bir yazmada yazanın verdiği bilgiyi açıklamak ya da aynı konuda daha ayrıntılı bir bilgi vermek amacıyla başka bir yazarca oluşturulan yazma. Dipnot.

Benzer Yazma Eser (Hat-Tezhip-Ebru-Cilt-Minyatür) Terimleri

Tirşe: Üzerine yazı yazılacak şekle konulmuş hayvan derisine verilen ad. İyisi genç dana derisinden, adileri koyun ve keçi derisinden yapılırdı. Eski yazılara göre tirşe şöyle yapılırd; Deri, kılları kesilip kireçlendikten sonra ağaçtan bir dayanak üstüne serilir, içi kazınarak, yapışık kalmış et ve yağ artıkları kaldırılır. Bol su ile yıkanır, temizlenir. Tahtaya gerilir, ete yapışık kısmına ince elekten geçirilmiş tebeşir tozu serpilir ve yüzeyi sünger taşı ile düzeltilir. Kıllı yüzeyi de sünger taşı ile düzeltilir. Bu işlem sırasında çok dikkat edip deriyi yıpratmamak gerekir. Böylece hazırlanan deri çerçeveye gerilerek özenle saçak ve kuru havada kurutulur. Elde edilen tirşe (parşömen) ince ve beyazdır. Buna verilen diğer bir ad ise velin'dir. Tirşe beyaz, san ve kırmızı olmak üzere üç çeşittir. Yazı derinin bir yüzüne yazılır. Ak deri adı da verilir. Ayrıca altın inceltmekte kullanılan deriye de tirşe denilir.

Hançer: Tuğra'da beyzelerin devamı olarak sağa uzanan çift kola verilen isim.

Celi: Hattın kalın nevileri hakkında kullanılan bir terimdir, özellikle büyük levhalarda veya taş üzerine yazılan kitabelerde kullanılmıştır.

Murassa Cilt: Kıymetli taşlarla bezenmiş cilt. Mine veya mercanla işli ciltler hâlen müzelerde mevcuttur.