Yüklemin aldığı kiple cümlenin anlam kipinin farklı olması.
Online Türkçe-Dil Bilgisi Terimleri Sözlüğü
Eyleme eklenerek o eylemi kimin yaptığını belirten ek.
İnsan adlarının yerine kullanılan zamir.
Cansız varlıkları veya hayvanları insanmış gibi gösterme, canlandırma, teşhis.
Bilim iddiası taşıyan konuşma; bilginlerin, fen adamlarının, sanatçıların, bir konu hakkında derin bilgisi, görüşleri olan kimselerin özel toplantılarda, radyoda, dinleyicilere karşı bir konu üzerinde düşüncelerini, bilgilerini açıklamak, öğretmek gayesiyle söylenen sözlerdir. Kısaca dinleyicilere bilim, sanat ve edebiyat gibi konularda bilgi vermek için yapılan konuşma.
Konuşmada, yazıda, eserde ele alınan düşünce, olay veya durum. Mevzu.
Günlük yaşamda kullanılan dil.
Ölçülü, uyaklı yapıt, nazım, manzume
Bir sözcüğün üzerinde bulunan bütün ekler atıldığında anlamlı olarak kalabilen en küçük parçadır. Örnek : Bal, kaş, göz, el
Aynı kökten gelen çeşitli yapı ve görevdeki sözcükler.
Zaman bilimsel.
Yüklemi sonda bulunan cümledir. Türkçe'de yardımcı unsurlar başta, temel unsur sonda bulunur. Cümlenin temel unsuru yüklemdir.
Eylem kök ya da gövdelerine, uyarına göre (ı,i,u,ü,a,e) ünlülerinden biri ile birlikte başka bir eylemin ulanmasıyla oluşan eylemlere kurallı birleşik eylemler denir.
Yardımcı ögeden ana ögeye doğru yol alan ve yüklemi sonda bulunan cümle: Zaten hemen her bina, içinde yetiştiği tarihin bir parçasıdır. (A.Ş.Hisar, Boğaziçi Mehtapları, s.169).
Bir sözcükteki ünlülerin düzlük-yuvarlaklık yönünden uyumudur. Türkçe bir sözcüğün ilk hecesinde düz ünlülerden (a,e,ı,i) biri bulunuyorsa, diğer hecelerdeki ünlülerde düz olur.
Örnek : bilge, ıslak, azgın, incirler
Türkçe bir sözcüğün ilk hecesinde yuvarlak ünlülerden (o,ö,u,ü) biri bulunursa ikinci ve diğer hecelerde ya düz-geniş (a,e) ya da dar-yuvarlak (u,ü) ünlüler yer alır.
Örnek : oduncu, gülümsemek, kömürlük, öğrenci
Üzerlerine geldiği ad soylu kelimelerin anlamına küçüklük, azlık, sevgi, şefkat kavramları katan ekler. Türkçenin bu kavramları sağlayan ve hepsi de vurgulu olan ekleri şunlardır: +ca (seyrek+çe); +cık (kimse+cik), +cak (yav+ru+cak), +cağız (adam+cağız), +rak (az+rak) vb.
Anlamsal yönden küçüklük içeren sıfat.
Dilin kurallarının işletildiği, kültür aktarıcılığı yapan yazı dili.
1. Bir ana dilin, ses, yapı ve söz dizimi bakımlarından büyük ayrılık gösteren kolu.
2. Bir dilin tarihi, siyasi, sosyal ve kültürel nedenlerle değişik bölgelerde, zamanla ses yapısı, şekil yapısı ve kelime hazinesi bakımından önemli farklarla birbirinden ayrılan kollarından her biri: Türkçenin Anadolu, Azeri, Özbek, Kazak, Kırgız, Türkmen lehçeleri gibi.
İçten gelen heyecanları coşkulu bir dille anlatan duygusal şiirlere lirik şiir denir. Bu tür şiirde hayal, duygu ve coşkunluk birinci plandadır.