Eğitim Sitesi

Delâlet Nedir? Delâlet Hakkında Kısaca Bilgi

Delâlet Terimi Hakkında Bilgiler

Edebiyat Terimi Olarak Delâlet:

Söz ile anlam arasındaki bağlantı. Bir sözcüğün okunduğu ya da söylendiği zaman beyinde canlandırdığı anlam. İki başlıkta incelenir:
Sözle alakalı olmayan delâlet (gayr-i lafzi delâlet): Bu da ikiye ayrılır:
Delâlet-i vaz'iyye: Sözcükle anlamı arasında sözle ilgili olmayan çağrışıma dayalı bir bağlantı vardır. Şemsiyenin yağmuru anımsatması gibi.
Delâlet-i akliye: Parçanın bütünü, eserin yayıncısını, kainatın Allah'ı anımsatması gibi.
Sözle alakalı delâlet (Lafz-ı delâlet): Bu da üçe ayrılır:
Delâlet-i mutabıkiye (Uygunluk): Sözün, ifade ettiği şeyin bütününü ifade etmesi. Örneğin ev denince bütün odalarının akla gelmesi gibi.
Delâlet-i tazammuniye: Sözün ifade ettiği şeyin bir bölümünü ifade etmesi. Musluktan çeşme, evden oda gibi.
Delâlet-i iltizamiye: Sözün kendi anlamı için gerekli olan bir başka anlamda kullanılması. Eli açık, gönlü geniş, ağzı sıkı gibi.

 

Hukuk Terimi Olarak Delâlet:

gösterme; yol gösterme; kılavuzluk; iz; işaret; aracılık

 

Kur’an-ı Kerim Terimi Olarak Delalet:

Kılavuzluk, aracılık. İz, işaret.

 

    Benzer Edebiyat Terimleri

    Örnekseme: Dilde yeni bir sözcük yaratmada tutulan yol.

    Muamma: 1- Belli kurallara uyarak bir insan adı çıkacak biçimde düzenlenmiş manzum bilmece. 2- Başta Esmâ'yı Hüsnâ (Allah'ın doksan dokuz güzel ismi) olmak üzere konusu insan ismi olan manzum bilmeceler. Kelime "gizli, örtülü, anlaşılması güç veya işaret remiz yoluyla söylenmiş söz" anlamlarına gelir. Muammalar lügazlardan farklıdır. Muammalar Allah'ın isimlerinden biri veya insan ismi için düzenlenirken lügazlar her şey hakkında düzenlenirler. Yalnız muammaların bazen lügaz, hatta âşık edebiyatında bir çeşit bilmece (âşkı -muamma) karşılığı olarak da kullanıldığı görülür. Muamma alanında en çok eser veren şairimiz Emri (Edirneli Emrullah Çelebi) olmuştur. Muammanın düzenlenmesinde ebced hesabı kullanılır. Örnek: Bende yok sab-ü sükun sende vefadan zerre İki yoktan ne çıkar fikr edelim bir kerre Nâbi

    Opera Komik: Dokusunda acıklıyla gülüncü barındıran müzikli oyun.

    Aruz Vezni: Hecelerin uzunluğu ve kısalığı esasına dayanan, özel ahengi olan çeşitli söz kalıplarından ibaret nazım ölçüsü.

    Diğer terim sözlüklerini de inceleyebilirsiniz.

    Online Edebiyat Terimleri Sözlüğü