Eğitim Sitesi

Müellif Müsveddesi Nedir? Müellif Müsveddesi Hakkında Kısaca Bilgi

Müellif Müsveddesi Terimi Hakkında Bilgiler

Yazma Eser (Hat-Tezhip-Ebru-Cilt-Minyatür) Terimi Olarak Müellif Müsveddesi:

Yazarın hazırladığı, beyaza çekilmemiş yazma eser.

 

    Benzer Yazma Eser (Hat-Tezhip-Ebru-Cilt-Minyatür) Terimleri

    Kabartma Şemse: Eski ciltlerde kapak süsleme motifi şemsenin kabartmalı olanlarına verilen ad. Kabartma olmayanlarına yazma şemse denilirdi.

    Gubari: Eski harflerle yazılan, çok ince bir çeşit yazının adı. Gubar, Arapça'da toz demektir. Toz gibi, ince ve çok küçük karakterli yazı. Yazı, toz gibi ince yazıldığından bu adı almıştır. Bir pirinç tanesi üzerine Kelime-i Şehadet yazılabilecek derecede küçük yazı. İnce şekilli hurde yazı. Yazıldığı hat türüne göre Nesih Gubarisi, Ta'lik Gubarisi gibi isimler alır. Gözle seçilemeyecek boyuttaki hat yazıları.

    Tezhib (Tezhip): Yazma kitaplarla murakkalarda, boya ve altın tozu ile yapılan her türlü süsleme, işine tezbib(Tezhip) denilir. Böyle eserlere müzehheb, tezbib yapanlara ise müzehhib denilir. Arapçada altınlama anlamına geliyorsa da, tezbib sözü yalnız altınla işlenen süsleme için değil, toprak boyalarla yapılan kitap tezyinatı için de kullanılır. Hattâ bazı müzehhibler minyatür de yapmışlardır. Yazma kitaplarda zahriyeler, batimeler, kitapların ilk sayfa başları, başlık, secde kenarları ve değerli yazmaların sayfa kenarları tezhiblenirdi. Müzekkib, kalem fırça ile tezhib şekillerini kâğıt üzerine çizer, sonra şimşir veya çinko üzerinde iğne ile delerek tezhiblenecek esas kâğıt üzerine tatbik eder ve ince kömür tozuyla, delinen şekiller esas kâğıt üzerine silkilir. Elle bozmamak için şekillerin dörtte bir kısımları silkilip, boyandıkça diğer kısımlara geçilir. Sonra boya, altınlama ve mühreleme işlemleri uygulanır. Tezhibde bazı boya ve yaldızlar kabarık gösterilmek istenirse, yaldız ve renk sürülmeden önce yumurta sarısıyla karıştırılmış kalınca beyaz boya ile kapatılıp kuruması beklenir. Sonra üzeri yaldız ve boya ile işlenir. Türk tezhibi dört genel bölümde toplanabilir: 1. Selçuklu tezhibi, 2. Osmanlı erken devir tezhibi, 3. Osmanlı klâsik devir tezhibi, 4. Batılılaşma dönemi tezhibi. XV. yüzyılda genellikle rûmi üslûptaki kıvrımlı bezemeler, Lâle devrinde kökler ile çiçekler, barok devrinde ise Avrupa rönesans ve barok kıvrımları taklit edilmiştir. Teknik ayrılıklarına göre; zeminleri doldurulmuş ağır tezbibler, katı'a, saz yolu, pesend, halkâr, altın varak yapıştırma, ezilerek toz hâlfine getirme, serpme (zerefşan) ve püskürtme gibi çeşitli metodlar tezhibe uygulanmıştır.

    Elfakir Ül Hakîr: Müslüman Türklerin ilim ve sanatla meşgul olanları ve tarikatlardan herhangi birisine mensup bulunanları ekseriya ruhlarını tatmin etmelerinden mütevellit bir hisle insanların mânen fakiri ve hakiri mânasına gelmek üzere isimlerinin önlerine bu tevazu' lâkaplarını takar ve bundan rûhânî bir haz duyarlar. Bu zümrelere dahil olamayan bazı mukallitlerin de bu tâbirlerden büyüklük duyarak sahte tevazu' gösterdikleri de işitilmiş ve hattâ görülmüştür. Bu ifadeyi gayet samimî olarak kullananlardan biri de Karamemi oluyor. Onun sanatında kemâlini ne kadar hazmetmiş olduğunu bu umumî lâkap bildirmektedir. (Bu gibi insanlar esâsen meziyet dâvasında bulunmazlar.)

    Diğer terim sözlüklerini de inceleyebilirsiniz.

    Online Yazma Eser (Hat-Tezhip-Ebru-Cilt-Minyatür) Terimleri Sözlüğü