Eğitim Sitesi

Dolaylı Tümleç Nedir? Dolaylı Tümleç Hakkında Kısaca Bilgi

Dolaylı Tümleç Terimi Hakkında Bilgiler

Türkçe-Dil Bilgisi Terimi Olarak Dolaylı Tümleç:

1. Eylemin anlamını tümleyen ve yönelme, kalma, çıkma durumlarından birinde bulunan veya ilgeç alan tümleç.

2. Cümlede yüklemin anlamını çeşitli yönlerden tamamlayan ve kesinleştiren; bulunma, yönelme ve çıkma durumunu eklerinden biriyle veya bir edatla birlikte bulunan yalın veya grup durumundaki adın cümle bilgisindeki adlandırılışı. Başka bir anlatımla, bulunma, çıkma ve yönelme durumu ekleri veya bir edat almış bulunan tümleç türü: Mum ışığında başladığım yazıyı lüks ışığında devam ettirdim ve elektrik ışığında bitirdim. (A.N.Asya, Ayın Aynasında, s.72), Nihat masanın üstünden kibriti alarak ayağa kalktı. (P.Safa, Mahşer, s.69),

 

    Benzer Türkçe-Dil Bilgisi Terimleri

    Senaryo: Tiyatro oyunu, piyes, film, dizi film vb. eserlerin sahnelerini ve akışını gösteren yazılı metin.

    Dilek Kipleri: Eyleme eklenerek ona dilek anlamı katan ekler.

    Ek Fiil: Eski Türkçede er- yardımcı fiilinin er->ir->i- biçiminde ekleşmesinden oluşan, ad soylu kelimelerin yüklem olarak kullanılmasını sağlayan ve birleşik fiil çekimlerinde de görev alan fiil. Şahıslara göre çekiminde +ım/+um, +sın/+sun, +sınız/+sunuz, dırlar/+durlar şekillerine girer: çalışkan+ım, çalışkan+sın, çalışkan+dır, çalışkan+ız, çalışkan+sınız, çalışkan+dırlar gibi. Ek fiilin olumsuzu değil kelimesi ile kurulur: Eski değildir. Ek fiilin hikaye, rivayet ve şart biçimleri şahıs ekleri ile genişletilmiş -dı/-du, -mış/-muş, -sa ekleri ile kurulur: çalışkan-dım (<çalışkan-i-dim), çalışkan değildim (<çalışkan değil-i-dim) vb.

    Birleşik Cümleler: İçinde esas yargının bulunduğu bir temel cümle ile, temel cümleyi anlam ve görev bakımından tamamlayan, yüklemi çekimli fiil olan ve değişik yapı özelliklerine sahip bulunan bir veya daha fazla yardımcı cümleden oluşmuş cümle türü: Ara sıra, ahiretten haber gelseydi, ölüm bu kadar müthiş olmayacaktı. (Y.K.Karaosmanoğlu, Erenlerin Bağından, s.46) Birleşik cümlenin ki'li birleşik cümle, iç içe birleşik cümle ve şartlı birleşik cümle gibi türleri vardır.

    Diğer terim sözlüklerini de inceleyebilirsiniz.

    Online Türkçe-Dil Bilgisi Terimleri Sözlüğü