Tirşe Terimi Hakkında Bilgiler
Yazma Eser (Hat-Tezhip-Ebru-Cilt-Minyatür) Terimi Olarak Tirşe:
Üzerine yazı yazılacak şekle konulmuş hayvan derisine verilen ad. İyisi genç dana derisinden, adileri koyun ve keçi derisinden yapılırdı. Eski yazılara göre tirşe şöyle yapılırd; Deri, kılları kesilip kireçlendikten sonra ağaçtan bir dayanak üstüne serilir, içi kazınarak, yapışık kalmış et ve yağ artıkları kaldırılır. Bol su ile yıkanır, temizlenir. Tahtaya gerilir, ete yapışık kısmına ince elekten geçirilmiş tebeşir tozu serpilir ve yüzeyi sünger taşı ile düzeltilir. Kıllı yüzeyi de sünger taşı ile düzeltilir. Bu işlem sırasında çok dikkat edip deriyi yıpratmamak gerekir. Böylece hazırlanan deri çerçeveye gerilerek özenle saçak ve kuru havada kurutulur.
Elde edilen tirşe (parşömen) ince ve beyazdır. Buna verilen diğer bir ad ise velin'dir. Tirşe beyaz, san ve kırmızı olmak üzere üç çeşittir. Yazı derinin bir yüzüne yazılır. Ak deri adı da verilir. Ayrıca altın inceltmekte kullanılan deriye de tirşe denilir.
Benzer Yazma Eser (Hat-Tezhip-Ebru-Cilt-Minyatür) Terimleri
Sırça: Kalem sırçası ile ilgili bilgilere bakınız.
Tırnak Mühre: Şemse kapları parlatmak için kullanılan, açılmış kurşun kalemi şeklindeki mühreye verilen ad. Damar mühresi de denilir.
Pervaz (Çift Pervaz): Yazı levhalarının kenarlarına yapıştırılan kâğıtlara verilen ad. Genellikle ebrûdan olurdu. Tek renk kâğıt yapıştırılmışsa "tek pervaz", ince şerit hâlinde ikinci bir kâğıt daha yapıştırılmışsa "çift pervaz" denilir.
Sülüs: Eski yazı çeşitlerinden biri. 2-3 mm kalınlığında kalemle, yazılır, harfler yumuşak ve ahenkli döner. Harflerin üçte iki parçası düz, üçte bir parçası ise devirlidir. Bu Oran daima korunduğu için sülüs (=üçte bir) adını alınıştır. Hattın esasını teşkil eder ve hüsn-i hatta sülüs öğrenmekle başlanır. Ümmıffl-hat*, Mikyasü'l-hat ve mizanü'l-hat diye şöhret bulmuştur. Bütün hat çeşit ve kuralları sülüsten çıkmıştır. Kur'an, yazma kitap, başlık ve sûre başları, hilyenin besmelesi, çoğu hat levhaları sülüsle yazılmıştır.
Diğer terim sözlüklerini de inceleyebilirsiniz.
- Kano Terimleri Sözlüğü
- Judo Terimleri Sözlüğü
- Eskrim Terimleri Sözlüğü
- Halter Terimleri Sözlüğü
- Bilgisayar Terimleri Sözlüğü
- Diksiyon ve Hitabet Terimleri Sözlüğü
- Uzay ve Astronomi Terimleri Sözlüğü
- Denizcilik Terimleri Sözlüğü
- Görsel Sanatlar | Resim Terimleri Sözlüğü
- TERİMLER SÖZLÜĞÜ ANA SAYFA