Tezkire Nedir? Tezkire Hakkında Kısaca Bilgi

Tezkire Terimi Hakkında Bilgiler

Edebiyat Terimi Olarak Tezkire:

Divan edebiyatında divan şairlerinin hayatını ve şiirlerini genellikle subjektif bir bakış açısıyla değerlendiren biyografi türündeki eser.

Tarih Terimi Olarak Tezkire:

1- Aynı şehir ve kasabada bulunan resmî dairelerin birinden ötekine ve halkın birbirine yazdıkları kağıt.

2- Resmî dairelerde yazı işlerinde bulunanlara tezkireci yerine tezkire de derlerdi.

3- Divan-ı Hümayun kâtiplerine Reis-ül Küttap tarafından verilen kimlik kâğıdının adı.

4- Şairlerin özgeçmişlerini anlatan kitap.

5- Esnafa ye halka verilen resmî kâğıt. (Esnaf tezkiresi)

Dil ve Anlatım Terimi Olarak Tezkire:

Klasik İslam edebiyatlarında ünlü olmuş kişilerin-özellikle şairler-biyografilerini ve sanatçı kişiliklerini anlatıp çalışmalardan örnekler veren eserlerin genel adı.

Benzer Edebiyat Terimleri

Hatırat: Bir kimsenin kendi hayatını, yaşadığı devrede gördüğü veya duyduğu olayları anlattığı yazılardır. Hatıratı, otobiyografiden ayıran özellik şudur: Otobiyografilerde yazar doğrudan kendi hayatını anlatır, duygu ve düşünceleri geniş yer tutar. Hatıratta ise, kendi hayatıyla birlikte dönemini ve çevresini anlatır. Bazen yazarın kendisini geriye çekerek sadece çevresini verdiği de görülür.

İktibas: Anlamı güçlendirmek için söze ayet ve hadisler katılmasıyla yapılan sanat. Ayet ve hadisler aynen kullanılabilir ya da çevirisinin bir bölümü tercih edilebilir. Örnek: Zalimlere bir gün dedirtir kudret-i Mevlâ "Tallahi lekad âsereke'llahü aleyna" Ziya Paşa (Yusuf Suresi ayet 91: Tanrı hakkı için Allah seni bize üstün kıldı.)

Yeni Dünya: Orta oyununda ev olarak kullanılan paravan.

İntihal: Başkasına ait eserlerden parçalar alıp kendisininmiş gibi gösterme. Aşırma veya ahz u sirkat tabirleri de aynı anlama gelir. İntihal şiirde olursa şirkat-ı şi'r bu işi yapan da düzd-i sühan (söz hırsızı) diye anılır. Sünbülzâde Vehbi, Sirkat-ı şi'r (şiir çalma) olayı için şu beyti söylemiştir: Sirkat-ı şi'r edene kat'i zeban lâzımdır Böyledir şer-i belâgatle fetâvâ-yı sühan.