Kalemdan Terimi Hakkında Bilgiler
Yazma Eser (Hat-Tezhip-Ebru-Cilt-Minyatür) Terimi Olarak Kalemdan:
Kalem koymaya yarayan kutu. Arapçası "mikleme"dir. Kubur ve kalemlik de denir. Kalemler birbirine çarpmasın diye kalemdanların içine mitreşe adı verilen çuha örtü konulurdu. Bağa, sedef, fildişi süslemeli olanları vardır. Düz tahtadan, gümüşten yapılanlar ve üstleri beyitlerle süslenmişleri de bulunurdu.
Benzer Yazma Eser (Hat-Tezhip-Ebru-Cilt-Minyatür) Terimleri
Müşebbek: Şebeke şekline sokulmuş, ağ ve kafes gibi örülmüş olan.
Hatai (Hatayı): Merkezinde lotusu andıran stilize edilmiş bir çiçek, motifi ve etrafındaki dallarda stilize çiçek ve yapraklar bulunan süsleme biçimi. Ayrıca eskiden kullanılan kâğıtlardan birinin adıdır. Türkistan'da Hatay şehrinde imal edilir, ham olarak gelir ve abadi gibi aharlanıp mührelendikten sonra kullanılırdı. Ağaç elyafından yapılmıştır.
Hassa Hârcı: Sanatkârlar hakkında da bu umumî hüküm caridir. Onlarda liyakat ve sanatta ilerlemeleri nispetinde ücretleri muayyen bir terakki nispetine bağlıdır. Gayri muayyen ve her şahsa göre değişebilen bir ücret almazlar. Bu miktar sanat kudretleri nispetinde alacakları ücret padişahın maiyetine mahsus ücretlerden tesviye edildiğinin ve bu fasıldan para aldıklarının ifadesidir.
Makta: Mikta veya kalem yastığı da denir. Bir karış uzunluğunda, kalınca bir parmak eninde ve yassıdır. Kalemi yonttuktan sonra üzerine koyarak ucunu çıtlatmak için, yani dikine keserek yazı yazacak bir hâle getirmek için kullanılmıştır. Kalemin oturduğu yuvaya hane-i kalem denir. Makta genellikle fildişinden yapılmıştır. Altın kakmalı olanları da vardır. Ama bunlarda da kalemin ucunun geleceği yere ufak ve konik bir fildişi parça yapıştırılmıştır. Makta ustaları mülga Mevlevî tekkelerinden ve bazen Bektaşî'lerden çıkmıştır. Bu maktaların baş tarafında zarif bir Mevlevi sikkesi ve altında talik yazıyla «Ya Hazret-i Mevlânâ» yazısı vardır. Daha altta hendesî şekillerde çiçekler ve üstatların zarif ve girift imzaları görülür. N. Rüştü Büngül'ün, Eski Eserler Ansiklopedisi'nde makta yapan üstatlar arasında Bursalı Fahrî, Edirneli Nakşî, Çevrî, Resmî, Fikrî, Rıza ve Eski Reşid adları geçmektedir.
Diğer terim sözlüklerini de inceleyebilirsiniz.
- Sunuculuk-Televizyonculuk Terimleri Sözlüğü
- Voleybol Terimleri Sözlüğü
- Golf Terimleri Sözlüğü
- Fizik Terimleri Sözlüğü
- Moda ve Dikiş-Nakış Terimleri Sözlüğü
- Denizcilik Terimleri Sözlüğü
- Coğrafya Terimleri Sözlüğü
- Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Terimleri Sözlüğü
- Belediyecilik-Kamu Yönetimi Terimleri Sözlüğü
- TERİMLER SÖZLÜĞÜ ANA SAYFA