Eğitim Sitesi

Online Genetik Terimleri Sözlüğü

Online Genetik Terimleri Sözlüğü

Gen Tedavisi

1- Hastalara tedavi edici genleri aktararak ya da zararlı olan genleri etkisiz hale getirerek (kronik) sağlık problemlerinin çözülmesine gen tedavisi denir.

2- Kalıtsal bozukluğun düzeltilmesi için sağlıklı DNA'nın, hastalıklı hücrelere doğrudan zerk edilmesi.

Gen Terapisi

Virüsler kullanılarak hücrelerdeki genlerin bozuk olanları sağlam olanları ile yer değiştirebilir. Bu tekniğe gen terapisi denir. Gen terapisi sayesinde kalıtsal hastalıkların olumsuz etkileri ortadan kaldırılabilir. Böylece genetik hastalıklara sahip insanlar sağlıklı yaşayabilirler.

Gen-Kromozom Teorisi

1902 yılında Walter S.Sutton'ın yaptığı gözlemlere dayanarak oluşturduğu hipotezine göre, "Genler kromozomlar üzerinde yerleşmiş gerçek fiziksel birimlerdir. Bir özelliği oluşturan iki genin her biri bir kromozom çiftinin bir üyesi üzerinde bulunur." Sutton'ın ileri sürdüğü bu hipotez daha sonra farklı bilim insanlarının çalışmaları ile desteklenerek gen-kromozom teorisi adını almıştır.

Genetik

Canlılardaki kalıtsal özelliklerin dölden döle(nesilden nesile) nasıl aktarıldığını inceleyen bilim dalına genetik denir. Ayrıca genlerin yapısını, görevini ve genlerde meydana gelen değişiklikleri de inceler.

İlk genetik çalışmalarını Gregor Johann MENDEL yapmıştır. Bu yüzden genetik biliminin kurucusu ve babası sayılır. Yetiştirdiği bezelyelerdeki karakterleri inceleyen Mendel kalıtım ve de tabi ki biyoloji bilimine çok büyük katkıda bulunmuştur.

Genetik Kod

mRNA boyunca üçlü gruplar halinde bulunan ve protein sentezleme sırasında üretilen aminoasit dizilerinin düzenini belirleyen nükleotid dizileri.

Genetik Konsültasyon

Herhangi bir hastalıktan kuşkulanan bireyler ve aileler; şüphe duydukları durum için test yaptırmak mümkün olsun olmasın, genetik konsültasyondan yararlanabilirler. Genetik konsültasyona yönlendirilme nedenleri sıklıkla yaşa göre gruplandırılır.

Genetik Test

Vücutta işlev gören en küçük materyal gendir ve insanın cenin halinden ölünceye kadar tüm gelişimini, çevresel faktörlerin de etkisiyle belirler. Genetik Testler kişinin bir hastalığa sahip olma olasılığını veya gelecekteki durumunu belirlemek, kendi çocuklarında veya akrabalarında taşıyıcılığı olabilecek özellikli bir hastalık varsa onları belirlemek içinde yararlanılabilir.

Genom

Her bir canlının kromozomlarında yer alan kalıtsal malzeme.

Genom Projesi

İnsanın ya da başka canlıların genomlarının tamamının ya da bir kısmının haritasını ve diziliş biçimlerini saptamayı hedeflemeye yönelik araştırmalar.

Genotip

Canlıların DNA'sındaki (genler) genetik bilgidir. Canlı bireylerin karakterlerini oluşturur. DNA'nın en küçük birimi genler olduğu için genotipler genlerce oluşturulur.

Örnek: Karakterlerin dominant, resesif, homozigot, heterozigot... olması gibi.

Haploid

Olgun bir üreme hücresinde bulunan kromozom sayısı, vücut hücrelerinin sahip olduğu kromozom sayısının yarısına sahiptir. Kromozom sayısının yarıya inmesi sonucu oluşan "n" sayıda kromozom taşıyan hücrelere haploid hücre denir.

Hemofili

Kan pıhtılaşması için gerekli olan bir ya da daha fazla proteinin eksikliğinde ortaya çıkan kalıtsal bir hastalıktır. X kromozomunun homolog olmayan kısmında taşınan çekinik bir gen ile belirlenir.

Hemofili (Kanın Pıhtılaşmaması) Hastalığı

Bu hastalık geni X kromozomunda çekinik olarak taşınır. Hastalığın meydana gelme mekanizması aynıdır. Bu hastalığı taşıyan insanların kanları pıhtılaşmaz, dolayısıyla kanamalar bunlar için büyük problem oluşturur. Dışarıdan eksik olan moleküller verilerek normal yaşamlarını sürdürmeleri sağlanabilir.

Heterosis (melez gücü)

Melezlerin atalarına göre kazandıkları üstünlük.

Heterozigot

Bir karaktere ait anne ve babadan farklı alellerin gelmesi durumudur. Bezelyelerde çiçek rengi ile ilgili anneden mor, babadan beyaz çiçek alelini alan bireyin genotipi, bu özellik bakımından heterozigottur (Mm).

Heterozigot (Melez Döl)

Yavruda karakteri oluşturan iki genin de farklı şekil ve özellikte olmasıdır. Yani bir karakteri belirleyen genlerden birisi baskın diğeri çekinik ise buna heterozigot (melez döl) denir. Uu, Aa, Bb, Ee gibi.

Harfler temsilidir, bir karakteri ifade eder.
AA - Homozigot - baskın karakter
Aa - Heterozigot - baskın karakter
aa - Homozigot - çekinik karakter

Hibridizasyon

Homozigot olan iki çeşidin çaprazlanması ya da eşleştirilmesine hibridizasyon adı verilir. Burada homozigot ebeveynlere P kuşağı (atasal kuşak) ve bunların hibrit yavrularına da F1 kuşağı (birinci filial kuşak, filial kelimesi latincede "oğul" anlamına gelir) denir. Bu F1 kuşağının kendi kendini döllemesine izin verilerek F2 kuşağı (ikinci filial kuşak) meydana getirilir.

Hibridizasyon (Melezleme)

Birbirini bütünleyen iki DNA zincirinin bir araya gelerek ikili sarmal biçimindeki molekülü oluşturması.

Hibrit

Melez

Homolog Kromozom

Biri anneden, diğeri babadan gelen aynı gen çiftine sahip kromozomlar.

Diğer Genetik Terimleri

İlk Sayfa ... 2 3 [4]5 6 ... Son Sayfa

Genetik Terimleri Sözlüğünde Kayıtlı Terim: 170

Terimler Sözlüğü Ana Sayfa