TAŞLAMA VE ALET BİLEMECİSİ
Çeşitli makine parçalarını, verilen teknik resime (yönergeye) göre zımpara taşı ve taşlama tezgahında yontarak hazırlayan ve alet bileme tezgahlarında matkapların, torna kalemlerinin ve basit kesici aletlerin (bıçak, balta, makas vb.) bileme işlerini yapan kişidir.
GÖREVLER
- El tesviyeciliğinde kullanılan aletleri, takımları, gereçleri hazırlar ve çalışmaya başlamadan önce güvenlik önlemlerini alır,
- Tezgahlarda bileme için kullanılacak taşları seçer, üzerinde çalışma yapılacak makine parçasını tezgaha bağlar,
- Silindirik taşlama veya alet bileme tezgahlarını çalıştırıp durdurur,
- Bu tezgahlarda kullanılacak soğutma sıvılarını seçer ve uygular,
- Düz silindirik alın ve delik yüzeylerinin taşlama işlemlerini yapar,
- Alet bileme tezgahında matkapları, torna kalemlerini ve basit kesici aletleri biler,
- Körlenen zımpara taşlarını biler, tezgahların bakım ve yağlama işlerini yapar.
KULLANILAN ALET VE MALZEMELER
- Basit zımpara taşı tezgahı,
- Düzlem yüzey taşlama tezgahı ve avadanlıkları,
- Silindirik yüzey taşlama tezgahı ve avadanlıkları,
- Delik taşlama tezgahı ve avadanlıkları,
- Dengeleme sehpası,
- Taş bileme (düzeltme) araçları,
- Güvenlik araçları (siper, gözlük vb.),
- Ölçme ve kontrol aletleri (kumpas, mikrometre, mastarlar, komperatör vb.),
- Puntasız taşlama tezgahı,
- Matkap tezgahı,
- Torna tezgahı.
MESLEĞİN GEREKTİRDİĞİ ÖZELLİKLER
- Bedence sağlam, dayanıklı, özellikle ayak, bacak ve el sakatlığı olmayan,
- Görme keskinliğine,
- Göz-el ve ayak koordinasyonu olan,
- Dikkatli ve titiz çalışma alışkanlığına sahip kimseler olmaları gerekir.
ÇALIŞMA ORTAMI VE KOŞULLARI
Taşlama ve alet bilemecisi gürültülü ortamlarda çalışır. Taşlama ve bileme sonucunda çevrede metal tozları olabilir. İş genellikle ayakta yapılır ve çalışılırken kişi sadece alet ve malzemelerle ilgilidir. Atölyelerde çalışanlar işverenle ve diğer görevlilerle, bağımsız işyeri olanlar ise müşterilerle etkileşim halindedir.
ÇALIŞMA ALANLARI VE İŞ BULMA OLANAKLARI
Meslek elemanı taşlama ve alet bileme atölyelerinde çalışır.
Mesleki eğitim merkezlerine kayıt olabilmek için, çırağın uygulamalı (pratik) eğitimin verileceği işyeri ile sözleşme imzalaması gerektiğinden, bu mesleği öğrenen kişiler genellikle daha sonra aynı işyerlerinde çalışabilirler.
Mesleği öğrenip usta unvanını alan kişiler, kendi adına işyeri açabilmektedirler.
MESLEK EĞİTİMİNİN VERİLDİĞİ YERLER
- Taşlama ve alet bilemeciliği mesleğinin eğitimi; yeterli müracaat olması durumunda tüm mesleki eğitim merkezlerinde "Makine Teknolojisi" alanı "Taşlama ve Alet Bilemeciliği" dalında verilmektedir.
MESLEK EĞİTİMİNE GİRİŞ KOŞULLARI
Çıraklık eğitimine başlayabilmek için;
- En az ilköğretim okulu mezunu olmak,
- 14 yaşını doldurmuş olmak,
- Bünyesi ve sağlık durumu gireceği mesleğin gerektirdiği işleri yapmaya uygun olmak,
- Eğitim görmek istediği meslekte bir işyeri sahibi ile çıraklık sözleşmesi imzalamak gereklidir.
Bu şartları yerine getiren kişiler çıraklık eğitim merkezlerinde düzenlenecek eğitime katılabilirler.
EĞİTİMİN SÜRESİ VE İÇERİĞİ
Taşlama ve alet bilemeciliği mesleğinin eğitim süresi ilköğretimden sonra 3 yıl, lise ve daha üst düzeyde genel eğitimden sonra ise 1,5 yıldır. Eğitim hem işyerinde hem de mesleki eğitim merkezlerinde teorik ve pratik olarak verilmektedir.
- Haftada bir gün kuramsal (teorik) eğitim; haftada beş gün işyerinde uygulamalı (pratik) eğitim verilmektedir.
- Kuramsal (teorik) eğitimde 3 yıl boyunca Meslek Bilgisi ile Mesleki ve Teknik Resim dersleri verilmektedir.
İşyerinde yapılan pratik eğitimde:
El tesviyeciliği, taşlama ve alet bilemenin önemi, zımpara taşı tezgahının tanımı ve kullanılması, ölçme ve kontrol aletleri, düzlem yüzey taşlama tezgahının tanıtımı, güvenlik önlemleri, zımpara taşlarının tanıtımı, tezgahların bakımı ve yağlanması, zımpara taşlarının dengelenmesi ve takılması, körlenen zımpara taşlarının bilenmesi, düzeltilmesi ve biçim verilmesi, düzlem yüzey taşlama tezgahında basit işlerin işlenmesi, düzlem yüzey taşlama tezgahının ayarı, açılı düzlem yüzeylerin taşlanması, silindirik yüzey taşlama tezgahına basit işlerin işlenmesi, düzlem yüzey taşlama tezgahının ayarı, mikrometrenin okunması ve kullanılması, silindirik taşlama tezgahında düz deliklerin taşlanması konularını öğrenirler.
MESLEKTE İLERLEME
- Meslekte usta ve usta öğretici unvanlarına yükselmek mümkündür. Mesleki eğitim merkezlerinden kalfa olarak mezun olanlar bir işyerinde çalışıp aynı zamanda teorik eğitimlerine de devam edebilirler. Ustalık eğitimi 176 saat olup, bu eğitimde İnsan Sağlığı ve İş Güvenliği, İş ve İnsan İlişkileri, Çalışma Hukuku, İşletme Bilgisi, Sigorta ve Vergi Mevzuatı, Muhasebe ve Ekonomi derslerinin yanı sıra İleri Meslek Bilgisi derslerini alırlar. 2 yıl sonunda ustalık sınavlarına katılabilirler.
- Ustalık için öngörülen teorik eğitime devam etmeyenler ise bir işyerinde 5 yıl çalıştıktan sonra (çalıştıklarını SGK primleri ile belgelemek şartıyla) ustalık sınavına katılabilirler. Ustalık belgesi alanlar mesleki eğitim merkezlerinde 40 saatlik iş pedagojisi kurs programını tamamlayıp sınavda başarılı olduktan sonra "Usta Öğreticilik" belgesi alabilirler.
- Ustalık belgesine sahip olanlar veya bunları işyerlerinde çalıştıranlar bağımsız işyeri açabilirler. Ayrıca, işyerinde çırak çalıştırması için de "Usta Öğretici" belgesine sahip çalışanın olması zorunludur.
- İlköğretim (ortaokul) mezunu kalfa ve ustalar, mesleki ve teknik açıköğretim lisesine devam ederek, meslek lisesi diploması alabilirler.
BURS, KREDİ VE ÜCRET DURUMU
Meslek eğitimi sırasında çıraklık eğitimi alan öğrenciler, asgari ücretin %30'undan az olmamak üzere ücret almaktadırlar. Ayrıca, sigortaları da Milli Eğitim Bakanlığı bünyesinde oluşturulan bir fondan karşılanmaktadır.
Özel işyerlerinde kalfa ve usta pozisyonunda çalışan taşlama ve alet bileyicileri, (işyerinin niteliğine göre değişiklik göstermekle beraber) asgari ücretin yaklaşık 1,5-2 katı kadar ücret almaktadırlar.
DAHA AYRINTILI BİLGİ İÇİN BAŞVURULABİLECEK YERLER
- İlgili Eğitim Kurumları,
- Türkiye İş Kurumu Genel Müdürlüğü Ankara Meslek Bilgi Merkezi,
- Bünyesinde Meslek Bilgi Merkezi bulunan Türkiye İş Kurumu İl ve Şube Müdürlükleri.
taşlama ve alet bilemecisi meslekler meslek bilgileri meslekler hakkında açıklamalar en güzel meslekler bilinen meslekler meslekler ansiklopedisi Türk meslekler sözlüğü meslek araştırmaları bilgi bankası hakkında bilgiler meslek sözlüğü sevilen meslekler meslek özellikleri mesleklerin görevleri meslek aletleri meslekler için gerekli özellikler mesleklerin çalışma ortamı ve koşulları iş bulma olanakları