Düzyazı Türleri / Yardımcı Türler - Gezi Yazısı (Seyahatname), ders ve çalışma notu

Düzyazı Türleri / Yardımcı Türler - Gezi Yazısı (Seyahatname)

Düzyazı Türleri / Yardımcı Türler - Gezi Yazısı (Seyahatname)

Yazarın yurt içinde ve yurt dışında gezip gördüğü yerlerin ilgi çekici özelliklerini anlattığı yazı türüdür.

• Eskiden gezi yazılarına seyahatname (seyahat yazısı) denirdi.
• Bilinçli bir gözlem bu türün ilk koşuludur.
• Gezi yazısında yazar daima, gezdiği yerleri anlatmalı, uydurma, yanlış bilgiler vermemelidir.
• Yazar gördüklerini, okuyucusunun daha iyi algılaması için, karşılaştırma yapar. Okur sanki o yerleri sanatçıyla gezer gibi olur.
  Dünya edebiyatında gezi yazısının ilk örnekleri sayılabilecek eserleri verenlerin başında Heredotos, Marco Polo ve İbn-i Batuta gelir.
• İlk seyahatname Seydi Ali Reis’in Mir’atül Memalik adlı eseridir.
• Türk edebiyatındaki ilk seyahatname Evliya Çelebi’nin Seyahatname adlı eseridir.
• Batılı anlamda ilk gezi yazıları Ahmet Mithat Efendi’nin Avrupa’da Bir Cevelan adlı eseridir.
• Türk edebiyatında Batılı anlamda gezi yazısı örnekleri Tanzimat döneminde yazarların Avrupa’ya gitmesiyle verilmeye başlanmıştır.

 

Önemli gezi yazıları şunlardır:

(Tanzimat döneminden öncekiler)

Seydi Ali Reis: Mir’atül Memalik

Nabi: Tuhfetü’l Harameyn

Piri Reis: Kitab-ı Bahriye

Evliya Çelebi: Seyahatname

Yirmisekiz Çelebi Mehmet: Paris Sefaretnamesi

(Tanzimat ve sonrasındakiler) dersimiz.com

Ahmet Mithat Efendi: Avrupa’da Bir Cevelan

Direktör Ali Bey: Seyahat Jurnali

Cenap Şahabettin: Hac Yolunda, Afak-ı Irak, Avrupa Mektupları

Ahmet Haşim: Frankfurt Seyahatnamesi

Falih Rıfkı Atay: Denizaşırı, Bizim Akdeniz, Tuna Kıyıları, Taymis Kıyıları, Yolcu Defteri, Zeytindağı

Reşat Nuri Güntekin: Anadolu Notları

Attila İlhan: Abbas Yolcu     

Sadri Ertem: Ankara-Bükreş 

İsmail Habip Sevük: Tuna’dan Batıya

Azra Erhat: Mavi Akdeniz, Mavi Anadolu

 

* GEZİ YAZISI-ANI: Gezi yazılarında özne dış dünyadır. Anılar da ise özne kişinin kendisidir.

 

* GEZİ YAZISI-RÖPORTAJ: Gezi yazısında amaç, gezip görülen yerlerle ilgili duygu ve düşünceleri aktarmak ve okuyucuda gezme isteği uyandırmakken; röportajda amaç, bir olayı, bir durumu, bir sorunu gezip görerek insanlarla konuşarak araştırmaktır.

dersimiz.com

Düzyazı Türleri Yardımcı Türler Gerçek Yaşama Bağlı Türler Gezi Yazısı Seyahatname edebiyat ders notu konu özeti çalışma notları özetler ders anlatım önemli gezi yazıları