Canlılar Arasındaki Beslenme İlişkileri Ve Yaşama Birlikleri, ders ve çalışma notu

Canlılar Arasındaki Beslenme İlişkileri Ve Yaşama Birlikleri

CANLILIK VE ÇEVRE

Canlılar Arasındaki Beslenme İlişkileri Ve Yaşama Birlikleri

1) Ototroflar (Üreticiler)

• İnorganik maddelerden organik madde sentezlerler.
• En fazla bulunan gruptur.
• İki tiptir.

 

A) Fotosentetikler:

• Işık enerjisini kullanırlar.
• Klorofilleri vardır.
• Örnek: Yeşil bitkiler,bakteriler ve mavi-yeşil algler.

 

B) Kemosentetikler:

• Kimyasal enerjiyi kullanırlar.
• Klorofilleri yoktur.
• Örnek: Nitrit bakterileri, nitrat bakterileri, azot bakterileri, kükürt bakterileri, demir bakterileri

 

2) Heterotroflar (Tüketiciler)

• Hazır besin kullanırlar.
• 3 tiptir.

 

A) Holozoik Canlılar: Katı besinlerle beslenirler.

I) Etçiller (Karnivor)

II) Otçullar (Herbivor)

III) Hem etçil hem otçullar (Omnivor)

 

B) Simbiyotik Canlılar:

    I) Mutualizm            ⇒        (+,+)    ⇒       Mantar ve su yosunu (Liken)

    II) Kommensalizm  ⇒        (+,0)     ⇒       Köpek balığı, echenes balığı  

    III) Parazitlik           ⇒        (+,-)     ⇒       Bit, pire, kene

Tam parazitlik: Sindirim sistemi iyi gelişmemiş, insan ince bağırsağında yaşayan yassı kurtlar tam parazittir.

Yarı parazitlik: Ökseotu gibi bitkinin gövdesine sarılarak su ihtiyacını karşılayan parazitlerdir.

 

C) Saprofit Canlılar:

• Organik maddeleri inorganik maddelere ayrıştırırlar.
• Enzim sistemleri iyi gelişmiştir.
• Hücre dışı sindirim yaparlar.
• Örnek: Çürükçül bakteriler, mantar ve küfler.

 

Öglena ve böcekçil bitkiler hem ototrof hem de heterotrofturlar.

Protookoperasyon: Bir arada yaşayan iki türün belirli bir süre birbirlerinden yararlanmaları olayıdır. Timsah-Kürdan kuşu.

YAŞAMA BİRLİKLERİ

Birey – Populasyon – Komünite – Ekosistem – Biyosfer

Populasyon: Aynı türden canlıların oluşturduğu topluluğa denir.

Komünite: Farklı populasyonların oluşturduğu topluluğa denir.

Ekosistem: Canlıların yaşamış olduğu cansız çevreye denir.

Biyosfer: Ekosistemi tamamen çevreleyen yapıya denir.

Ekoton: Sınır bölgesidir.Buradaki tür sayısı en fazladır.

Mikroklima: Farklı iklim ortamları. dersimiz.com

Habitat: Canlının adresidir yani ekosistemde yaşadığı yerdir.

Ekolojik Niş: Canlının habitattaki görevidir.

Süksesyon: Baskın türün değişmesidir.  

Flora: Bitki topluluğuna denir.

Fauna: Hayvan topluluğuna denir.

 

Ekosistem   >>>>  Uludağ

Komünite   >>>>   Uludağ'da yaşayan canlılar

Populasyonlar   >>>>  Uludağ'da yaşayan çamlar

Topluluklar     >>>>    Uludağ'da yaşayan çam toplulukları 

 

POPULASYON

Populasyonu etkileyen faktörler:

• Doğum
• Ölüm
• Salgın hastalıklar
• Savaşlar
• Doğal afetler
• Besin miktarı
• Yaşama alanı
• Artık miktarı
• Göç (İçe göç-Dışa göç)

 

Bir populasyonda ;                                                        

1. Doğum oranı > Ölüm oranı

    İçe göç > Dışa göç

• Populasyon büyür.
• Ortam şartları iyidir.
• Genç miktarı çoktur.                                                       

 

2. Doğum oranı < Ölüm oranı

   İçe göç < Dışa göç

• Populasyon küçülür.
• Ortam şartları kötüdür.
• Yaşlı birey fazladır.

 

3. Doğum oranı = Ölüm oranı

    İçe göç = Dışa göç

• Populasyon dengededir.
• Ortam şartları normaldir.
• Bireyler eşit sayıdadır.

 

♦ Bir populasyonda yaşanabilen maksimum birey sayısına taşıma kapasitesi denir.

♦ Bir populasyondaki birey sayısı populasyonun yoğunluğu belirler.

• Besin piramidinde üreticilerden tüketicilere doğru gidildiğinde sayıda azlık,irilik ve biyokütlede azlık görülür.
• Beslenme seviyelerinde enerji transferindeki hiyerarşi “kim kimi yer” sorusunun cevabına göre belirlenir.
• Besin piramidinde yukarılara doğru çıkıldıkça enerji kaybı olur.

İç Parazitlik (endoparazit): Bağırsakta yaşayan solucan ve kurtlar,bakteriler,mantarlar ve bazı bir hücreliler bu gruptandır. Enzim sistemleri olmadığı için kompleks besinleri sindiremezler.

Dış Parazitlik (ektoparazit): Canlının dışında yaşayan parazitlerdir. Enzim sistemleri ve sindirim sistemleri vardır. Bit, pire, tahta kurusu, kan emici sinekler bu gruba girer.

• Parazit bakterilerin sindirimle ilgili enzim sistemleri gelişmemiştir.
• Bütün parazitlerde üreme sistemi gelişmiştir.

 

AZOT DEVRİ

• Azotun asıl kaynağı havadır. Fakat bitkiler havadaki serbest azotu doğrudan alamazlar.
• Havadaki azot toprağa iki şekilde bağlanır.

1. Bazı bitkilerin köklerindeki yumrularda yaşayan azot bağlayıcı bakterilerle.

2. Şimşeğin elektrik enerjisi sonucu atmosferdeki azotun oksijenle birleşmesiyle NO2^- , Bununda suyla birleşmesiyle HNO3 oluşur ve buda toprağa karışır.

 

Nitrifikasyon: Bitki ve hayvan hücrelerinde bulunan organik azotun yeşil bitkilerin kullanabileceği nitrat tuzlarına dönüştürülmesidir. 3 safhadır.

Ayrışma: Çürükçül bakterilerin azotlu besinleri ayrıştırarak NH 'e dönüştürmesidir.

Nitritleşme: Nitrit bakterilerinin NH₃’ü HNO₃’e dönüştürmesidir.

Nitratlaşma: Nitrat bakterilerinin HNO₃'ü nitrat tuzuna dönüştürmesidir.

Denitrifikasyon: Bitkiler tarafından kullanılmayan nitrat tuzlarının denitrifikasyon bakterileri tarafından parçalanarak atmosfere serbest azot olarak göndermesidir.

 

HAYVAN TOPLULUKLARI

1. Organize olmuş gerçek topluluklar.

• Bal arısı, karınca toplulukları insan toplulukları gibi
• Topluluktan ayrılan birey tek başına hayatını sürdüremez.

2. Belli amaçlarla belli zamanlarda oluşan topluluklar

• Antarktika kıyılarındaki adalarda üreme mevsiminde bir araya gelen, üreme bitince de dağılan kral penguenler bu tür topluluktur.
• Tüm hayatı boyunca sürü halinde yaşayan canlılara örnek fillerdir.

dersimiz.com

Canlılar Arasındaki Beslenme İlişkileri Yaşama Birlikleri biyoloji ders notu konu özetleri çalışma notları özetler ders anlatım Ototroflar Üreticiler Heterotroflar Tüketiciler Saprofit Canlılar Populasyon