DENEYİN ADI: Transformatörlerin Tanıtılması ve Çalışma Prensiplerinin İncelenmesi
DENEYİN AMACI: Transformatörlerin yapısını kavramak, işleyişini görmek ve basit bir transformatör yapmak.
HAZIRLIK SORULARI:
1-Transformatörlerin yapısı, çeşitleri ve çalışma prensiplerini araştırınız.
2-İndirgen, yükseltgen, primer sargı, sekonder sargı kavramlarını araştırınız.
3-Transformatörlerin nerelerde kullanıldıklarını araştırınız.
4-Yüksek gerilimle gelen elektrik evlerimize nasıl 220 volta indirgenerek girer?
KULLANILAN ARAÇ VE GEREÇLER:
1.bobin (6-300-600-1200 sarımlı)
2.demir çekirdek
3.transformatör sıkıştırıcısı
4.voltmetre
5.duy
6.bağlantı kabloları
7.ara kablo
8.seyyar priz
9. ampul (2,5 volt)
DENEY DÜZENEĞİ:
DENEYİN YAPILIŞI:
1-Primer olarak 1200, sekonder olarak 300 sarımlı bobinleri demir çekirdeğe takarız. Transformatör sıkıştırıcısı ile kapağı sıkıştırarak transformatörü kurarız.
2-Primer devresini 220 voltluk şehir akımına bağlayarak, sekonder gerilimini ölçeriz. (yukarıda verilen formül bağıntısını gerçekleştiririz.)
3-Sekonder olarak 600 sarımlı bobini kullanarak deneyi tekrarlarız.
4-Primer olarak 600, sekonder olarak 6 sarımlı bobini kullanarak transformatörü kurunuz. Sekonderin gerilimini ölçeriz.
5-Sekonder uçlarına (6 sarımlı bobinin uçlarına) 5-6 cm ‘lik inşaat çivisi bağlayınız. Çivinin akkor hale gelişini izleriz.
DENEYİN SONUCU:
Transformatörler kullanılarak alternatif gerilim yükseltilip, alçaltılabilir.
TEORİK BİLGİ:
Transformatör; demirden yapılmış levhalar bir araya getirilerek oluşturulan bir demir çekirdek üzerine sarılmış ve birbirinden yalıtılmış, sarım sayıları farklı iki akım sargısından oluşur.
Gerilimin uygulandığı birinci sargıya “Primer (giriş)”, devrede kullanılacak gücün alındığı ikinci sargıya da “sekonder (çıkış) sargısı” denir.
Her iki sargıdan biri çıkış devresinin gerilim ihtiyacına göre çıkış olarak kullanılabilir. Eğer çıkış olarak çok sarımlı sargı kullanılıyorsa “yükselten” , çıkış olarak az sarımlı sargı kullanılıyorsa "alçaltan" transformatör elde edilmiş olur.
Sekonder Gerilim = Primer akım = Sekonder sarım sayısı Primer Gerilim Sekonder akım Primer sarım sayısı
Transformatör fizik fizik deneyleri gözlemler volt akım bobin primer sekonder kimya lise etkinlikler