DENEYİN ADI: Kayma Ve Yuvarlanma Sürtünmelerinin İncelenmesi
DENEYİN AMACI: Kayma ve yuvarlanma sürtünmeleri arasındaki farkı deneyle göstermek.
HAZIRLIK SORUSU:
Cisimleri kaydırarak mı, yoksa yuvarlayarak mı daha kolay hareket ettirebiliriz? Nedenini tartışınız.
DENEYDE KULLANILAN ARAÇ VE GEREÇLER:
1-dinamometre
2-döküm ayak
3-ip
4-küçük statif çubuk 2 adet
Kayma sürtünmesi:
I. düzenek:
1-Dinamometrenin ayarını yatay konumda ayarlarız.
2-Döküm ayağını vidasından ip yardımıyla dinamometreye bağlayarak, masanın üzerinde çekeriz. Dinamometredeki değeri not ederiz.
Yuvarlanma sürtünmesi:
2.düzenek:
Bu defa döküm ayağın altına şekil 2‘de görüldüğü gibi iki tane yuvarlak çubuk koyarak, dinamometre ile çekiriz. Okuduğunuz değeri diğeriyle karşılaştırdık.
DENEYİN SONUÇLARI:
I. düzenekte; cisim ile cismin dayandığı yüzey arasındaki sürtünme kuvveti fazladır.
2. düzenekte ise; dinamometredeki okunan değerlere göre, yuvarlanma sürtünmesi, kayma sürtünmesinden çok daha küçük olduğu için daha az bir kuvvetle çekilebilmektedir.
TEORİK BİLGİ:
Silindir şeklinde yuvarlanabilen cisimlerin sürtünme kuvveti azdır. Kaydırılarak çekilen cisimlerin sürtünme kuvveti yuvarlanma sürtünmesine göre daha büyüktür.
Bu nedenle, bütün makine ve motorlu araçlarda sürtünmeyi azaltmak için “bilyalı yataklar” kullanılmaktadır.
deneyler sürtünme kuvveti sürtünmeyi etkileyen faktörler gözlemler fizik okul deneyleri fen bilgisi