DENEYİN ADI: İndüksiyon (Rumkorf) Bobininin Tanıtılması ve Çalışma Prensibinin İncelenmesi (Gazların İletkenliği)
DENEYİN AMACI: Gazların iletkenliğini Geissler tüplerini kullanarak görmek, indüksiyon bobinin çalışmasını kavramak.
HAZIRLIK SORULARI:
1-İndüksiyon bobinin yapısını ve çalışma prensibini araştırınız.
2-Florasan lambalarının yapısını inceleyerek çalışma sistemi hakkında bilgi edininiz.
3-Gazların elektriği iletip ilemediklerini tartışınız. Sebeplerini araştırınız.
KULLANILAN ARAÇ VE GEREÇLER:
1.indüksiyon bobini
2.bağlantı kablosu
3.alçak gerilim güç kaynağı
4.geissler tüpleri
DENEY DÜZENEĞİ:
DENEYİN YAPILIŞI:
1-Şekilde görülen devreyi kurarız.
2-Güç kaynağının doğru akım uçlarından alacağımız 6 voltluk gerilimi indüksiyon bobinin tablası üzerindeki girişe uygularız.
3-İndüksiyon bobini sekonder çıkış uçlarındaki mesafeyi değiştirerek kıvılcım atlamasını gözleriz.
4-İndüksiyon bobinin sekonder çıkışını Geissler tüplerine bağlarız. Dokunma kalemiyle Geissler tüplerinin uçlarına sıra ile dokunup tüplerin ışık vermelerini gözleriz.
5-Tüplerden birine dokunma kalemi ile 5 dakika dokunduktan sonra akımı keseriz. Tüpün ısınıp ısınmadığını elinizle kontrol ederiz.
DENEYİN SONUCU:
Geissler tüplerinde (+) ve (-) yüklü gaz iyonları ve serbest elektronlar vardır. (-) kutba bağlı olan uç (+) yüklü iyonları, (+) kutba bağlı olan uç ise (-) yüklü iyonları çekerek hareketlendirir. Hareketleri sırasında gaz moleküllerine çarparak oluşturdukları yeni iyon ve elektronlar, akımın geçmesini sağlar.
O halde gazların basıncı azaltılınca iletkenliği artar. Gazlarda elektrik yükü elektronların ve gaz iyonlarının hareketi ile taşınır. (Gazların basıncı 16 mm-civanın altına düşürülürse iletkenlik özelliği gösterirler.)
TEORİK BİLGİ:
İndüksiyon bobininde bir demir çekirdek üzerine sarılı, birbirinden yalıtılmış iki sargı vardır. Primer devreyi oluşturan sargı az sarımlı ve kalın tellidir. Sekonder devre ise ince telli ve çok sarımlıdır.
Sekonder devrede oluşan elektromotor kuvvet (E.m.k.) çok büyüktür. Bu devreye bağlı uçlar arasında bir kıvılcım atlaması görülür. Normal şartlarda gazlar içinde yeteri kadar serbest elektron ve iyon bulunmaz. Bu nedenle de gazlar elektriği iletmezler.
Tüp içerisindeki gaz basıncı düşürüldükçe iyonların nötrleşmeden anot ve katoda ulaşmaları kolaylaşır. Böylece iletkenlik sağlanmış olur. Basıncı düşürülmüş tüplerdeki elektrotlara indüksiyon makarası ile yüksek gerilim uygulanırsa tüp içinde bir ışıma meydana gelir. Tüp içindeki gazın cinsi ve basıncı değiştikçe ışığın rengi de değişir.
bobin fizik ders deneyleri lise fen bilgisi indüksiyon akımı geissler tüpleri kimya biyoloji okul ortaokul deneyler gözlemler