Çok hızlı yanarak ya da başka türden bir egzotermik tepkimeyle sıcak gazlar çıkaran ve bu gazların ani genleşmesiyle yayılan yüksek hızlı şok dalgalarının etkisiyle çevreyi tahrip eden maddeler. Mekanik, nükleer ve kimyasal patlayıcı maddeler içinde, kimyasal patlayıcılar, en çok bilinenlerdir. Genel olarak kimyasal patlayıcılar üç sınıfa ayrılır: 1) Basit patlayıcılar (potasyum ya da sodyum nitrat, kömür ve kükürt karışımı olan ve çok eskiden beri bilinen kara barut gibi basit yanma olayına dayanan ve fazla yıkma gücü olmayan patlayıcılar); 2) Yıkma gücü yüksek patlayıcılar (hemen tamamı organik maddeler olup nitro grupları içerirler. Patlama olayı, mekanik darbe, sıcaklık yükselmesi gibi dış etkilerle başlar ve organik maddenin, yapısındaki oksijeni kullanarak bozunmasıyla oluşur.
En tanınanları nitrogliserin, nitroselüloz, tetranitro penta eritrit (PETN), pikrik asit, trinitrotoluen, trinitrokrezol vb. dir); 3) Başlatıcı patlayıcı maddeler (ısı, darbe ya da sürtünme sonucu çok çabuk kimyasal tepkimeye girerek bozunurlar; fazla bir basınç etkileri yoksa da asıl patlayıcı maddeleri ateşleme özelliklerinden yararlanılır. Bu gruba cıva fülminat, gümüş fülminat, fülminat-klorat karışımı, kurşun azotür vb. girer). Patlayıcı maddeler askerî ve ticari amaçla kullanılır. Askerlik alanında tabanca, tüfek ve top mermilerinde, torpillerde, mayınlarda, füzelerin itiş gücünü sağlamada, ticari alanda da madencilikte, inşaat ve yol yapımında vb. kullanılırlar.
