Me'mûn döneminin önde gelen Süryânî mütercimlerinden. Hayatı hakkında fazla bilgi yoktur. Kûfeli olduğu, Hârûnürreşîd, Emîn, Me'mûn ve Mu'tasım'ın halifelik yıllarında (786-833) Bağdat'ta yaşadığı bilinmektedir. Me'mûn'un ilmî ve felsefî kitaplar temin etmek üzere Bizans imparatoruna gönderdiği beş kişilik heyette Haccâc da bulunuyordu. Öklid'in Eiements adlı ünlü kitabını Uşûlü'l-Hendese adıyla ilk defa Arapça'ya çeviren kişidir. Bu eseri önce Hârû-nürreşîd, daha sonra Me'mûn için iki defa tercüme etmiş, bunlardan birincisine "el-Hârûnî", ikincisine "el-Me'mûnî" denilmiştir; kaynaklar "el-Me'mûnî'nin daha başarılı ve kullanışlı olduğunu bildirmektedir. Haccâc, Batlam-yus'un el-Mecis fî'sini de ilk çevirenler arasında yer almıştır ve Süryânîce'den yaptğı çalışmasını 829-830 yılları arasında tamamlamıştır. İbnü'n-Nedîm, bunlardan başka onun Aristo'nun Kitâbü'l-Mifât'itu da Arapça'ya çevirdiğini yazmaktadır; ancak Aristo'nun bu adla anılan bir kitabı yoktur.
Kaynak: Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi
