U harfine göre ansiklopedik bilgiler
Uruguay Cumhuriyeti
Resmî Adı Uruguay Cumhuriyeti'dir. Başkenti Montevideo olan ülkenin nüfusu 3 332 782 kişi (2000), yüz ölçümü 177 410 km2dir. Ülkenin yönetim biçimi cumhuriyet, para birimi yeni Uruguay pesosu, konuşulan resmî dil de İspanyolca'dır. Urugu... Devamını Oku
Uruk Nedir?
Aşağı Mezopotamya'da eski bir kent. İ.Ö. 3000 dolaylarında kuruldu ve Partlar dönemine dek varlığını sürdürdü (İ.Ö. 1. yüzyıl dolaylarında). Tevrat'ta adı "Erech" olarak geçen kent, Fırat'ın sol kıyısında bugünkü Varka'nın bul... Devamını Oku
Usçuluk Nedir?
Us bilgisine dayanan, doğruluğun ölçütünü duyularda değil, düşmede ve tümdengelimli çıkarımlarda bulan öğretilerin genel adı. Rasyonalizm ya da akılcılık olarak da bilinir. Bilgi öğretisinde usçuluk, bilginin usa, anlama yeteneğine... Devamını Oku
Uskumru Nedir?
Uskumrugillerden sıcak ve ılık denizlerde sürü durumunda yaşayan, çizgili bir deniz balığı. Küçüklerine vonoz ya da uskumru vonozu denir; şubattan sonraki yağsız zamanlarındaysa çiroz olarak anılır. Sürüler hâlinde dolaşan göçmen... Devamını Oku
Uşi Antlaşması
Osmanlı İmparatorluğu ile İtalya arasında imzalanan barış antlaşması (18 Ekim 1912). 29 Eylül 1911'de Afrika'daki son Osmanlı toprağı olan Trablusgarb'a (Libya) saldıran İtalya, yerli halkın ve Osmanlı subaylarının direnişiyle karşıl... Devamını Oku
Uşi Antlaşması Nedir?
Osmanlı İmparatorluğu ile İtalya arasında imzalanan barış antlaşması (18 Ekim 1912). 29 Eylül 1911'de Afrika'daki son Osmanlı toprağı olan Trablusgarb'a (Libya) saldıran İtalya, yerli halkın ve Osmanlı subaylarının direnişiyle karşıl... Devamını Oku
Ut Nedir?
Kısa kalın saplı, altı çift telli ve iri karınlı doğu müzik aleti. Kucağa alınarak çalınır. Gövdesi armut biçiminde ve büyüktür. Ut eskiden yalnız Doğu ülkelerinde çalınırdı, daha sonra İspanya'nın fethiyle Batı müziğine ge... Devamını Oku
Uvertür Nedir?
Operada perde açılmadan önce orkestranın çaldığı giriş parçası. Uvertür bir Batı müziği deyimidir. Giriş müziği olmasına karşın, birçok sanatçı başlıbaşına değeri olan uvertürler bestelemişlerdir.
... Devamını Oku
Uyarlama Nedir?
Yabancı bir yapıtı yer adlarından kişi adlarına varıncaya değin değiştirerek, kendi toplum yaşayışına ve ulusal özelliklerine uydurma, adaptasyon. Genellikle tiyatro oyunlarında bu yola başvurulur. Çevirmen, toplumca yadırganmaması iç... Devamını Oku
Uydu Nedir?
Uzayda kendisinden daha büyük bir şeyin çevresinde dönen doğal ya da yapay gök cismine verilen ad. Gezegenlerin çevresinde dönen aylar doğal uydudur. Dünya'nın tek uydusu, Mars'ın Fobos ve Deimos adlı iki küçük uydusu vardır. Venüs ve M... Devamını Oku
Uygurca
Uygur Türklerince kullanılan Türk dili; Eski Türkçenin ikinci dönemi. Uygur Türkleri 745 yılında Göktürklerin egemenliğine son vererek Ötüken'i ellerine geçirmişler, 9. yüzyılda da Tarım havzasına yerleşmişlerdi. Burada Budizm, Maniz... Devamını Oku
Uygurlar
Büyük bölümü Çin'in Sincan Özerk Bölgesi'nde (yaklaşık 8 milyon kişi), küçük bir bölümü (300 000 kişi kadar) de değişik Orta Asya Türk cumhuriyetlerinde yaşayan ve Türkçe konuşan bir halk.
Eski Uygurlar hakkındaki bilgiler, Ç... Devamını Oku
Uyku Hastalığı
Çeçe sineğinin taşıyıp aşıladığı bir kamçılı asalağın (Trypanosoma gambiense) neden olduğu tehlikeli bir hastalık. Özellikle Afrika'nın ormanlık bölgelerinde görülen hastalığın kuluçka süresi 2-4 haftadır. İki evrede gelişi... Devamını Oku
Uyku Nedir?
Organizmanın belirli aralıklarla dış uyarılara karşı kapanması, istemli kas hareketlerinin hemen bütünüyle ortadan kalkması şeklinde görülen normal fizyolojik durum. Yalnızca gelişmiş hayvanlarda görülen uyku, vücudun her türlü fonk... Devamını Oku
Uyum Nedir?
Yeni bir ortama geçen canlının, yaşamını sürdürmek için, kalıtsal olmayan morfolojik ve fizyolojik değişiklikler kazanması, adaptasyon. Uyum, yaşam koşulları değişikliğe uğrayan bir canlının yaşamını ve soyunu sürdürebilmesine o... Devamını Oku
Uyurgezer
Uyku sırasında bilinçsizce gezme hâli; somnanbülizm. Daha çok çocukluk ve ergenlik çağlarında görülür. Kişi yaptıklarının farkında olmaksızın kalkıp dolaşır ve birtakım davranışlarda bulunur. Genellikle gözleri açıktır. Uyand... Devamını Oku
Uyuşturucu Maddeler
Sinirleri ve sinir merkezlerini etkileyerek uyku, bilinçsizlik vb. durumlar yaratan maddelerdir. Ağrı dindirme, uyku verme gibi özelliklerinin yanında en önemli ve ortak etkileri, zamanla alışkanlık yapmalarıdır. Uyuşturucular başlıca iki gr... Devamını Oku
Uyuz Böceği
Örümceğimsiler sınıfının keneler takımından bir eklembacaklı türü (Sarcoptes scabiei). Sırt bölgesinde sivri uçlu kabartılar, diken ve tüyler bulunur. Dişisi insanların üstderisinde 1 cm. uzunluğunda tüneller açıp yerleşerek uyuz ... Devamını Oku
Uyuz Nedir?
Uyuz böceğinin, üst derinin altına girerek yaptığı kaşındırıcı, bulaşıcı bir deri hastalığı. Halk arasında gale' ya da gidişik' olarak da bilinir.
Uyuz böceği, ancak bir mikroskop ya da büyüteç yardımıyla görülebilecek büy... Devamını Oku
Uzay İstasyonu Nedir?
Dünya çevresindeki belirli bir yörüngede dolanarak, astronotlarca ziyaret edilen, bilimsel gözlem ve araştırmaların gerçekleştirilmesinde kullanılan yapay uydu.
Sovyetler Birliği ilk uzay istasyonu Salyut 1 ve Salyut 2′yi, 1971 ve 1... Devamını Oku
Uzay Kapsülü Nedir?
Uzay gemilerinde, oldukça dar ve içine uzaya gönderilecek yükün uydu, uzay aracı vb.konduğu, roketin gürültüsüne ve havayla sürtünmeden doğan sıcaklığa karşı yalıtılmış kapalı yer.
... Devamını Oku
Uzay Mekiği Nedir?
Amerikan Uzay ve Havacılık Dairesi, NASA, tarafından 1980′li yılların başında geliştirilen ve uzaya gidip gelebilen ve yeniden kullanılabilen, insanlı uzay araçlarına verilen ad. Kendi roket motorlarına ek olarak büyük bir sıvı yak... Devamını Oku
Uzay Nedir?
Tüm sınırlı genişlikleri içine alan, bütün varlıkları her yönden saran uçsuz bucaksız genişliğe verilen ad; feza. Uzay çok eski dönemlerden beri insanların büyük ilgisini çekmiş, sonu olup olmadığı; varsa, sınırlarının nereye ... Devamını Oku
Uzay Teleskobu
Yeryüzündeki teleskoplardan çok daha uzakları görebilen, uzayda belli bir yörüngede dolaşan güçlü teleskoplara verilen ad.
Bilim adamları uzay teleskopları sayesinde, Güneş, gezegenler, kuyruklu yıldızlar, asteroidler, gök adalar ve uz... Devamını Oku
Uzun Bacak Kuşu
Charradriiformes takımının Recurvirostiridae familyasından iki kuş türünün ortak adı. Çamur içinde ya da sığlık alanlarda bitkiler arasındaki kabuklular ve küçük su hayvanlarıyla beslenen uzunbacaklar sıcak ve ılıman bölgelerdeki du... Devamını Oku