Âdet-i Ağnam Terimi Hakkında Bilgiler
Koyun ve keçiden alınan vergiye verilen isimdi. Her sene, ağnam müdürü olan kişi tarafından "sayıcılar" ve memurlar belirlenen bölgelere gönderilirlerdi. Bunlara görevleriyle ilgili buyruldular da verilirdi. Bu sayıcılara daha sonraları "kabzımal" denmişti. Bunlar görevli oldukları bölgelerdeki koyun ve keçiyi sayarlar ve bunu göre âdet-i ağnam alırlardı. Alınan ağnamın bir kısmı, masraflarına karşılık olmak üzere, "başkalık" adıyla, nazırlarla kabzımallara kalırdı.
Âdet-i ağnam vergisi, koyun ve keçi için birer akçeden ibaretti. Bu vergi önceleri tayin edilene memurlar aracılığıyla sayılıp toplanırken, sonraları "âşar" gibi bu da iltizam olunmaya başlanmış ve açık arttırma (müzayede) ile bu görevi alan mültezimlerin adamları vasıtasıyla sayılarak toplanmıştır.
Tanzimat'tan sonra, iltizam usulü bırakılmış ve bu verginin tekrar sayım memurları vasıtasıyla toplanması şekline dönülmüştür.
Hayvancılıkla uğraşanlardan alınan vergidir.
Benzer Osmanlı Türkçesi Terimleri:
Mezhep: Bir dinin görüş ve anlayış ayrılıkları nedeniyle ortaya çıkan kollardan her biri.
Âmme emlakı: Kamu taşınmaz malları.
Derbent: İki dağ arasında bulunan geçit yeri, boğaz, önemli geçitlerin korunması için yapılan karakol.
Veliahd: Hükümdarın halefi olan.
Mevlevihane: Mevlevilik tarikatına bağlı olanların, tarikat kurallarına göre toplandıkları ve içinde özel odaları ve tören yerleri bulunan bina.
Sipahi: Kapıkulu süvarilerinin birinci bölüğünü oluşturan askeri ocak.