Eğitim Sitesi

Edeb-i Kelâm Nedir? Edeb-i Kelâm Hakkında Kısaca Bilgi

Edeb-i Kelâm Terimi Hakkında Bilgiler

Edebiyat Terimi Olarak Edeb-i Kelâm:

Acı, hoş olmayan, ayıp, çirkin, kaba veya uğursuz sayılan şeyleri kendi adlarını söylemeden başka sözle ifade etmek. Buna asâlet ve mümtaziyet adları da verilir. Edeb-i Kelâm, bir düşünceyi, bir olayı incelik, asâlet ve nezaketle ifade etmek için anlam, kendine ait olmayan kelimeyle karşılanır. Genellikle şu üç durumda bu yola başvurulur:
1. Sözü kabalıktan kurtarmak için.
Ölen birisi hakkında "ölüm" yerine "Rahmet-i Ralman'a kavuştu", "sizlere ömür", işi elinden alındığını bildirmek üzere "Affedildiniz" denmesi gibi.
2. Ta'zim veya ifadeyi süslemek için. Şeyh Galib'in aşağıdaki iki beyitten ilki ta'zim, ikincisi tezyine (süslemeye) örnektir:

Bir şeb ki Sarâ-yı Ümmehânî
Olmuşdu o mâhın âsumânî
Giydikleri âftâb-ı temmûz
İçtikleri şûle-i cihan-sûz

3. İfadeyi fesahat yönünden bozacak ses, kelime ve terkiplerin tekrarından kaçınmak için.

 

    Benzer Edebiyat Terimleri

    Tumturak: Sözlü ve yazılı anlatımda yersiz ve gereksizce büyük laflar, tantanalı sözler etmekten doğan anlatım eksikliği.

    Yardımcı Düşünce: 1. Özellikle öğretici nitelikli yazılarda ana düşünceyi açan, geliştiren, destekleyen düşüncelere denir. 2. Bir metinde açıklanan veya savunulan ana düşünceye ulaşılmasını, anlaşılmasını sağlayan bilgi ve olaylardır.

    Yekavaz Gazel: Tüm beyitleri aynı güzellikte söylenmiş gazel.

    Nazım: 1. Duygu, düşünce ve isteklerin ölçülü, ahenkli bir biçimde iletmeyi amaçlayan anlatım yolu. 2. Dizelerden oluşan vezinli ve kafiyeli anlatım şekli. Kelime, "dizmek, ipliğe inci dizmek" anlamlarını taşır. Nazımda sadece anlam değil, seslerin musikisi de önemlidir. Akılda kolay kaldığı için ezberlenmesi istenen bilgilerin çoğu bu yolla ifade edilir. En küçük birim dizedir (mısra). Ayrıca beyit, kıta, bend gibi nazım birimleri de vardır. Şiirler de nazım şeklinde yazılır, ancak her nazım, şiir değildir.

    Diğer terim sözlüklerini de inceleyebilirsiniz.

    Online Edebiyat Terimleri Sözlüğü