Delâlet Terimi Hakkında Bilgiler
Edebiyat Terimi Olarak Delâlet:
Söz ile anlam arasındaki bağlantı. Bir sözcüğün okunduğu ya da söylendiği zaman beyinde canlandırdığı anlam. İki başlıkta incelenir:
Sözle alakalı olmayan delâlet (gayr-i lafzi delâlet): Bu da ikiye ayrılır:
Delâlet-i vaz'iyye: Sözcükle anlamı arasında sözle ilgili olmayan çağrışıma dayalı bir bağlantı vardır. Şemsiyenin yağmuru anımsatması gibi.
Delâlet-i akliye: Parçanın bütünü, eserin yayıncısını, kainatın Allah'ı anımsatması gibi.
Sözle alakalı delâlet (Lafz-ı delâlet): Bu da üçe ayrılır:
Delâlet-i mutabıkiye (Uygunluk): Sözün, ifade ettiği şeyin bütününü ifade etmesi. Örneğin ev denince bütün odalarının akla gelmesi gibi.
Delâlet-i tazammuniye: Sözün ifade ettiği şeyin bir bölümünü ifade etmesi. Musluktan çeşme, evden oda gibi.
Delâlet-i iltizamiye: Sözün kendi anlamı için gerekli olan bir başka anlamda kullanılması. Eli açık, gönlü geniş, ağzı sıkı gibi.
Hukuk Terimi Olarak Delâlet:
gösterme; yol gösterme; kılavuzluk; iz; işaret; aracılık
Kur’an-ı Kerim Terimi Olarak Delalet:
Kılavuzluk, aracılık. İz, işaret.
Benzer Edebiyat Terimleri
Vecize: Söyleyeni belli, kısa, anlamlı söz. Özdeyiş diye de bilinir. Bireysel ya da toplumsal bir ilke, bir görüş, bir kanıyı en kısa yoldan anlatır. Yaşam deneyimine ve gözleme dayanır. Vecizeler bağımsız yazıldığı gibi, bir eserin içinde dağınık da bulunabilir. İslam büyüklerinin bu tür sözlerine kelam-ı-kibar denir. Vecize önce eski Yunan edebiyatında yazılmıştır. Klasizm edebiyatı döneminde, Larochefoacauld'ın Maximes (Vecizeler) adlı eseriyle Avrupa'ya gelmiştir.
Mitos: Tarih öncesi dönemleriyle ilgili Tanrı, tanrıça, yarı Tanrı ve kahramanların yaşamlarını, serüvenlerini anlatan, bir toplumun inançlarını, duygularını, eğilimlerini, dolaylı bir biçimde yansıtan efsane.
Caize: Özellikle Divan edebiyatı döneminde büyüklere, varlıklı kimselere sunulan manzumeler için verilen para.
Zihniyet: Edebiyatta, bir edebi eserde bulunan görüş ve düşünüş biçimini ifade eden kavram.
Diğer terim sözlüklerini de inceleyebilirsiniz.
- Dil ve Anlatım Terimleri Sözlüğü
- Eskrim Terimleri Sözlüğü
- Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Terimleri Sözlüğü
- Ekoloji - Çevre Terimleri Sözlüğü
- Sosyal Bilgiler Terimleri Sözlüğü
- Sutopu Terimleri Sözlüğü
- Fen Bilimleri Terimleri Sözlüğü
- Uzay ve Astronomi Terimleri Sözlüğü
- Coğrafya Terimleri Sözlüğü
- TERİMLER SÖZLÜĞÜ ANA SAYFA