Nefes alma sırasında kaburgalar her yöne doğru genişler, karın içeri girer, diyafram aşağı inmez ve tıpkı göğüs nefesinde olduğu gibi ciğerlerin alt bölümü fonksiyonunu tam gerçekleştiremez. Bu nefes şekli göğüs ve boyun kaslarının gerilimine bu da yorgunluğa neden olmaktadır.
Online Diksiyon ve Hitabet Terimleri Sözlüğü
Bu soluk alma tarzı diyaframdan nefes almadır. Bu şekilde soluk alınırken karın dışarı çıkar, diyafram aşağı iner ve karnı dışarı iter. Göğüs ve bel genişler, son kaburga kemikleri ile diğer kemiklerde dolaylı olarak genişler. Soluk verirken ise karın içeri girmeye başlar, diyafram eski haline döner yani yukarı çıkar, göğüs eski pozisyonunu alır.
Herkesin anlayacağı nitelikteki anlatım özelliğidir. Sade ve yüksek üslubun karışımı kullanılır. Bu üslubu her sınıftaki insan anlayabilir.
Ünlüyle biten sözcük ünlüyle başlayan bir ek aldığında arada ''y, ş, s,n'' ünsüzlerinden birinin kullanılmasıdır. Örnek: sevgi + in = sevginin
Tutukluğun ileri aşaması, söz söylerken birden bire duraklama, çoğunlukla buna katılan yüz buruşturması ve gerilme hareketiyle hecelerin tekrarlanması. Kekemeler soluk aldıkları veya pek geç soluk verdikleri sırada konuşurlar.
Kekeleme genellikle çocukluk döneminde oluşan bir konuşma bozukluğudur. Erken yaşta konuşmaya başlayan çocukların konuşma başarılarına çevrenin gösterdiği aşırı ilgi çocuğun duygularını zararlı yönde etkiler. Çok iyi konuşarak dikkat çekmek isteyen çocuğun kendi üzerinde ürettiği baskı bir süre sonra kekeleme rahatsızlığını oluşturur. dersimiz.com
Kekeleme çocuklukta yaşanan aşırı baskı, şiddet veya aşırı utançlığın etkisiyle de gelişebilir. Maddi bir hastalık olmamakla birlikte kekeleme beyin konuşma merkezinde mesaj akışında oluşan karışıklığın bir sonucudur ve çoğunlukla psikolojik bir sorundur.
Kekemeliği gidermek için:
a) Okumayı yeni öğrenir gibi düşük hızda fakat yüksek sesle bol bol okumak
b) Belli cümleleri ezberleyerek tekrar tekrar seslendirmek.
c) Bu metinde yer alan tekerlemelerin ısrarla okunması
1. Damak sesleriyle başlayan kelimeleri ve heceleri tekrarlayarak birdenbire söyleyen ve keserek konuşan, keke, kekeç
2. Bazı heceleri tekrarlamak, bazılarını patlayıcı bir konuşma şeklinde zorlukla söylemek ve söylenemeyen hecelerin başlangıcında duraklamak şeklinde görülen bir konuşma bozukluğudur.
Kekemeler genelde p, f, g, d, b, k gibi patlayıcı harfleri veya bu patlayıcı ünsüzlerle başlayan heceleri duraksayarak, zorlanarak çıkarırlar. Damak sesleriyle başlayan kelimeleri de birden söyleyemezler, tekrar eder be güçlükle oluştururlar.
Alınma sözcüklerdeki uzun ünlüler çoğunlukla korunmakla birlikte bu ünlülerin bir bölümü Türkçeye uyum sağlayarak kısalmıştır. Sözcük yalın olduğunda kısa söylenen bu ünlüler, eklenmeyle bir açık seslem ünlüsüne dönüşünce eski uzunlukları yeniden ortaya çıkar. hukuk > huku:ku vücut > vücu:du hesap > hesa:bı cevap > ceva:bı
Ses, kelime ve söz akımından meydana geldiğine göre bir sözü açıkça anlatabilmek, söz ve anlatımın inandırıcı olması, söz ve anlatımda güzelliğe ulaşabilmek diksiyon sanatının başlıca amacıdır.
Konuşmacı düşüncelerini, duygularını ve bilgilerini karşı tarafa aktarırken "üslup" adı
verilen değişik yollar kullanmaktadır. Üç tür üslup vardır.
1.Sade Üslup 2.Yüksek Üslup 3.Karışık Üslup
Üsluplar hakkında detaylı bilgi kendi başlıkları altında verilmiştir.
Göğüs boşluğu - akciğer - gırtlak - kirişler - küçük dil - dil- damak - diş etleri - dişler - dudaklar - geniz - burun. (Alttaki görsele bakabilirsiniz.) Bunların hepsine birden konuşma aygıtı denir. Bunların birinde hastalık, sakatlık bulunuyorsa seslerden bazılarının veya tamamının uygun biçimde çıkmasına engel olur. Dişleri dökülmüş kişilerin, nezle olan insanların (s, ş, ç, t, j, l, n, r, z, c, d) söyleyişleri farklıdır.
Konuşma dili, günlük hayatta diğer insanlarla iletişim kurmak için konuşurken kullandığımız dildir. Bu dil, doğal olduğu için konuşurken cümlemizin kurallı olup olmadığına, kelimelerin doğru sıralanıp sıralanmadığına, söyleyişin doğru olup olmadığına pek dikkat etmeyiz. Bu sebeple zaman içinde, bölgeden bölgeye değişen birtakım söyleyiş farklılıkları ve kelime farklılıkları ortaya çıkar
● Ana dili iyi kullanamamak,
● Yerel ağızla konuşmak,
● Ses tonunu ayarlayamamak, kontrol edememek,
● Sözcükleri doğru telaffuz edememek,
● Konuşmayı gereksiz yere uzatmak,
● Kendini övmek, yapmacık davranışlarda bulunmak,
● Eleştiriye kapalı olmak,
● Beden dilini, mimikleri doğru kullanamamak,
● Argo ve kaba sözler kullanmak,
● Heyecanını yenememek,
● Sözcükleri tekrarlamak,
● Eee..., ııı..., aaa... gibi sesler çıkarmak.
1- Bedensel Davranış
2- Ses
3- Dil
4- Düşünce (Zihinsel Etkinlik)
Sesiniz kuvvetsiz ve yetersiz olabilir. Bu da hafif sesle konuşma alışkanlığından ve alıştırma yapmamaktan meydana gelmektedir.
Konuşurken seslerin kuvvetsiz, cılız bir şekilde çıkması, konuşulan kişinin konuşmanızı anlamamasına bunun sonucunda iletişim sorunları yaşanmasına meydan vermektedir.
1. Bir dilin tarihi, siyasi, sosyal ve kültürel sebeplerle çeşitli bölgelerde zamanla ses, yapı ve kelime dağarcığı bakımından önemli farklarla birbirinden ayrılan kollarına lehçe denir,
Türkçenin Anadolu, Azerî, Özbek, Kazak, Kırgız, Türkmen lehçeleri gibi. Lehçeleri, yapıları bakımından birbirine yakın ve uzak lehçeler olarak ayırabildiğimiz gibi, taşıdıkları özelliklerdeki ortaklık bakımından da gruplara ayırabiliriz. Nitekim Yakut ve Çuvaş lehçeleri Türk dilinden çok eskiden ayrılmış kollar olarak Türkiye Türkçesine ve öteki Türk lehçelerine uzak lehçelerdir; ayrılıklar çok derindir. Azerî ve Türkmen lehçeleri ise TT'nin yakın lehçeleridir.Türkçenin Kuzeybatı (Kıpçak), Güneybatı (Oğuz-Türkmen), Güneydoğu ve Kuzeydoğu (Altay bölgesi lehçeleri) olmak üzere dört lehçe grubu vardır.
2. Bir dilin tarihsel, bölgesel, siyasal sebeplerden dolayı ses, yapı ve söz dizimi özellikleriyle ayrılan kolu, diyalekt.
3. Herhangi bir dilden bilinen tarihi seyir içinde veya daha önceden ayrılmış olup ses, şekil ve kelime ayrılıkları gösteren kollara lehçe adı verilir. Örneğin; Türkçeden tarih içinde bilinen zamanlarda ayrılmış olan Azerbaycan, Kazak ve Özbek Türkçesi gibi kollar yakın lehçe kabul edilmektedir.
"r" sesinin yerine "l" ve "n" sesini çıkarmaktır. Örnek: servi=selvi, merhem=mehlem, fincan=filcan
Orta incelikte tiz kadın sesi.
Hem dinleyeni hem de konuşanı en az yoran tondur. Sözlerin orta halli bir tonla seslendirilmesidir.
Hem dinleyeni hem de konuşanı en az yoran tondur. Sözlerin orta halli bir sesle seslendirilmesidir.
1. Dilini dişlerinin arasına alır gibi konuşan ve bu yüzden s, z gibi sesleri kusurlu söyleyen (kimse).
2. B, R, S, Z gibi seslerden birini ya da birkaçını söyleyememek biçiminde kendini gösteren, daha çok dil ucuyla konuşma biçimi görülen bir bozukluktur. "Birader" yerine "bilader", "söyledim" yerine "şöyledim" demek gibi...
3. Bir harfin çıkarılamayarak bir diğeri ile değirilmesidir. Bu durum dilin yeterince eğitilmemesinden, lehçelerin yapısından veya bazı dillerin fazla etkisinde kalmaktan kaynaklanabilir. Türkçe üzerinde tespit edilen pelteklik türleri aşağıda belirtilmiştir.
Zeleştirme:(J) yeri (Z) .Örnek: Jale-Zale, Jilet-Zilet,
Seleştirme: Ş yerine S. Örnek: Paşâm-Pasam, şapka-Sapka
Jeleştirme: C yerine J. Örnek: Ancak-Anjak), Kucak -Kujak
Şeleştirme: S yerine Ş. Örnek: Sana söylüyorum-yerine sana şöylüyorum
Leleştirme: (R) yerine (L). Örnek: Birader-Bilader, Berber-Belber, Merhem-Melhem, Terlik-Tellik
İnce â yerine kalın a: Kemâl-Kemal, Lâstik-Lastik
dersimiz.com
Yukarıdaki örneklerde ilk sırada belirtilen sesler çıkarılamadığından ikinci sesler onların yerine ikame edilmektedir. Bu seslerin çıkarılamaması durumunda bunların üzerinde uygun alıştırmaların sık sık yapılması gerekmektedir.
J- Jilet, jandarma, jale, jumbo,
Ş- Paşa, şaka, şakir, şeker
R- Rüya, hücreler, hürrem, harran, sarraf
A- Lale, lastik, lahana, kamil
S- Sorgun, hassasiyet, fason
Bu sese göğüs sesi adı da verilmektedir. Sözlerin alçalan bir tonla seslendirilmesidir.