Eğitim Sitesi

Deneysel Tiyatro Nedir? Deneysel Tiyatro Hakkında Kısaca Bilgi

Deneysel Tiyatro Terimi Hakkında Bilgiler

Tiyatro Terimi Olarak Deneysel Tiyatro:

Yeni oyun biçimlerini deneyen tiyatro. Deneysel oyunlar, belli bir metinden yola çıkarak gerçekleştirilebileceği gibi, başlı başına özgün çalışma da olabilir. "Deneysel" sanat kavramı, 1880'de Emile Zola'nın natüralizm programında ortaya atılmıştır. Sanatı gerçek içeriksel, gerek yöntemsel olarak bilimin yörüngesine oturtmaya çalışmış olan Zola, doğanın yasalarını drama ve tiyatroda da bulmaya; psikolojik ve sosyolojik yaşam deneyini sahnede canlandırmaya çalışmıştır. Brecht'de Deneysel Tiyatro'yu doğa bilimlerine dayanarak açıklamaya çalışmış; epik tiyatro kavramını Deneysel Tiyatro bağlamında alarak, sanatsal yeni anlatım biçimlerinin toplumsal ilerici işlevinden yola çıkmıştır. Zola'nın pozitivist yönteme dayalı natüralist, Brecht'in ise maddeci diyalektiğe dayalı epik Deneysel Tiyatro deneyimleri dışında avangart biçemci Deneysel Tiyatro etkinlikleri yer alır. Tiyatro reformu hareketleriyle başlayan tiyatro yenileşme hareketleri, modernizm bağlamında yaygınlık kazanarak, dışavurumcu, fütürist, dadacı, konstrüktivist, vb. Deneysel Tiyatro deneyimlerine yol açmıştır. Son dönemler tiyatrosunda bu doğrultuda ki Deneysel Tiyatro etkinlikleri için şunlar örnek gösterilebilir: J. Littlewood'un Theatre Workshop çalışmaları, T. Kantor ve J. Grotowski gibi Polonyalı yönetmenlerin şok tiyatrosu ve yoksul tiyatro deneysel uygulamaları, ABD'de Living Theatre, La Mama, Bread and Puppet Theatre gibi toplulukların off-off-Broadway etkinlikleri; R. Foreman'ın klasik anlatı yapısını yıkan ontolojik-histerik tiyatrosu, M. Monk'un müzik, dans ve görsel sanat öğelerini gizemsel sözsüz anlatım içinde birleştiren çalışmaları; R. Wilson'un çağrışımsal sıralamaya dayalı imge tiyatrosu.

 

    Benzer Tiyatro Terimleri

    Getto Tiyatrosu: Nazi döneminde, gettolarda uygulanan tiyatro etkinlikleri. Örneğin, Polonya gettolarında üç tip tiyatro etkinliği gelişmişti: Kabare, gece kulübü ve cafe revüleri tarzında gerçekleştirilen küçük sahneli tiyatro; eğitim amaçlı, başlıcalıkla da ulusal Yahudi kimliğini koruyucu çocuk tiyatrosu; Yahudi temaları ve dilini işleyen ve savaş öncesi tiyatro geleneklerini izleyen özel tiyatro etkinlikleri. "Ari" yazarların yasak olduğu Getto Tiyatrosu, temel bir açmaz yaşıyordu; bir yanda, sanat yapma yoluyla kendini gerçekleştirme, insanlaşma; öte yanda, Nazilerin insanlıktan çıkarma politikasına uyma, insani kimliği yitirme. Nazi terörünün hem nedeni, hem de sonucunu oluşturan bu açmaz, Getto Tiyatrosu'nun ana özelliği olmuştur. Getto Tiyatrosu günümüzde oyunlara da konu olmuştur.

    Impresario: İtalyancada patron anlamındadır. Oyundan önce gerekenleri sağlayan ve sanatçı adına işleri yürüten tiyatro ajansıdır.

    Dramaturji: 1- Uygulamalı ve yapımsal Dramaturji; dramaturgun gerçekleştirdiği etkinlik, dramaturgluk uğraşı; bir oyunun dramaturg ile yönetmenin işbirliği içinde sahnelenmesi tüm sahneleme süreci yöntemsel çalışması, "kuramsal sahneleme". 2- Kuramsal Dramaturji; kavramsal olarak Lessing tarafından ortaya atıldığı biçimde, drama yapıtlarının, oyunların iç yasalarını, ana kurallarını, oyun yapısı ilkelerini ortaya koyan drama sanatı bilgisi, drama sanatı ve tekniği kuramı. 3- Drama yapıtı üretme, oyun yazma; drama yapıtı oluşturma ilkeleri. Bu anlamda Dramaturji kavramı, drama tarihi kavramıyla olduğu kadar, drama kuramı kavramıyla da örtüşür.

    Oyun Düzeni Defteri: Bir tiyatro yapıtının sahnelenmesine yarayan, yönetmenin çalışma notlarını, gerekli çizelgeleri, uygulayım planlarını ve masraf listesini ayrıntılı bir biçimde kapsayan uygulama defteri.

    Diğer terim sözlüklerini de inceleyebilirsiniz.

    Online Tiyatro Terimleri Sözlüğü