Ayan Terimi Hakkında Bilgiler
Osmanlıca Terimi Olarak Ayan:
Osmanlı Devletinde bir bölgenin ileri gelenleri, eşraf, toprak ağası.
Tarih Terimi Olarak Ayan:
Osmanlı Devleti'nde XVIII. Yüzyıl'dan itibaren güç kazanmaya başlayan yerel egemenlerin yarı resmi adıdır. Dirlik sisteminin bozulmasından sonra devletin, asker ve vergi toplama işlerini üstlenen bu kişiler zamanla güç kazandılar.
Kazanılan bu güç, bir süre sonra ailelere ve soylara da yansımaya başladı. Padişah II. Mahmut zamanında, 1808 yılında devlet ayanların varlığını imzalanan Sened-i İttifak ile onayladı. Daha sonra güçleri kırılarak padişahın en güvenilir unsurları haline geldiler. Ayan ailelerinin en önemlileri Tepedelenli Ali Paşa, Alemdar Mustafa Paşa, Çapanoğlu, Kara Osmanoğlu, Aynacıoğlu ve Sepetçioğlu'dur.
Tarih Terimi Olarak Âyan:
Bir şehrin ileri gelenleri. Osmanlılarda çoğu eşraf ailelerinden oluşan sınıf.
Benzer Osmanlıca Terimleri:
Naib: Vekil olarak birinin yerine geçen ve yerine geçtiği kişi adına işleri yürüten kişi.
Mahfil: Bir mekânda belirli kişi ya da topluluklar için ayrılmış bölümler. Hünkâr Mahfili, Müezzin Mahfili, Kadınlar Mahfili gibi.
Panslavizm: Slav birliğini amaçlayan düşünce.
Voyvoda: Osmanlıların Eflak ve Boğdan beylerine verdikleri unvan.
Sülüs: Arap alfabesi ile yazılan yazının bir çeşidi.
Ahkam Defteri: Osmanlılarda yasa, yargı ve tüzük niteliğinde olan kararların yazıldığı defter.
Akârât-ı Vakfiyye: Vakıf gayrimenkuller; evler, dükkânlar ile bunların getirdiği gelir.
Valide Sultan: Padişah annesi. Padişah tahta çıkınca anasıda valide sultan ünvanını alır ve eski saraydan bir tören ile Topkapı sarayındaki özel dairesine taşınırdı.