PLASTİK İŞLEMECİ
Plastik hammaddenin eritilerek, hazırlanan kalıba göre istenilen şekle dönüştürülmesini gerçekleştiren, bu işlem yapılırken kullanılan kalıp ve makinelerin bakım ve onarımını sağlayan kişidir.
GÖREVLER
▪ Plastik enjeksiyon ve extruzyon kalıplama makinelerinin genel bakımını, günlük kontrolünü yapar işe hazırlar,
▪ Kalıbı makineye takar (enjeksiyon, şişirme, çekme, savurma, kaplama yöntemleriyle çalışan makinelerden biri olabilir.),
▪ Hammaddeyi ve boya maddelerini karıştırma makinesinde formüle göre karıştırır,
▪ Plastik hammaddeyi makinenin deposuna doldurur,
▪ Kalıplama işlemi için gerekli ısıyı elde etmek üzere termostatı ve basıncı ayarlar,
▪ Makineyi çalıştırır ve erimiş hammaddenin kalıba geçmesini sağlar,
▪ Makinenin düzenli çalışıp çalışmadığını kontrol eder,
▪ Ürünün renk, şekil, ölçü, yüzey kalite, sertlik kontrollerini yapar,
▪ Makinenin manuel, yarı otomatik, nihai gramaj, full otomatik ayarlarını, baskı zamanını, soğuma zamanını ayarlar,
▪ Seri üretimde makinenin çalışmasını kontrol eder,
▪ Kalıplanan ve makineden çıkan mamulün üzerindeki fazlalıkları temizler,
▪ Artık plastik malzemeyi yeniden işleme hazırlamak üzere öğütür,
▪ Üretim formu doldurur,
▪ Üretim sonunda ocağı boşaltır.
KULLANILAN ARAÇ, GEREÇ VE EKİPMAN
▪ Gravür (plastik hammadde),
▪ Enjeksiyon makinesi,
▪ Şişirme makinesi,
▪ Çekme makinesi,
▪ Savurma makinesi,
▪ Kaplama makinesi,
▪ Çeşitli plastik boyaları,
▪ Kırma makinesi,
▪ Anahtar takımı,
▪ Matkap, mengene,
▪ Tornavida, yağdanlık, zincir.
MESLEĞİN GEREKTİRDİĞİ ÖZELLİKLER
Plastik işlemeci olmak isteyenlerin;
▪ Makine parçaları arasındaki ilişkiyi görebilen,
▪ Aletlerle ve malzemelerle çalışmaktan hoşlanan,
▪ El ve parmaklarını ustalıkla kullanabilen,
▪ Rutin işlerden sıkılmayan,
▪ Dikkatli ve tedbirli,
▪ Bedence güçlü
kimseler olmaları gerekir.
ÇALIŞMA ORTAMI VE KOŞULLARI
Çalışma ortamı gürültülü ve kokulu olabilir.
Yapılan iş ayakta olmayı gerektirdiği kadar oturmayı da gerektirir.
Bu mesleği yürütenler birinci derecede alet makine ve malzemelerle ilgilidirler. Birlikte görev yaptıkları kimselerle iletişim kurarlar.
MESLEK EĞİTİMİ
MESLEK EĞİTİMİNİN VERİLDİĞİ YERLER
Mesleğin eğitimi yeterli müracaat olması durumunda tüm mesleki eğitim merkezlerinde "Plastik Teknolojisi alanı "Plastik İşleme" dalında kalfalık ve ustalık eğitimleri verilmektedir.
Ayrıca mesleki ve teknik ortaöğretim okul/kurumların aynı alan ve meslek dalında da bu mesleğin eğitimi verilmektedir.
MESLEK EĞİTİMİNE GİRİŞ KOŞULLARI
Çıraklık eğitimine başlayabilmek için,
▪ En az ortaokulu tamamlamış, açık lise veya açık meslek liselerinden birine kayıt yaptırmış olmak,
▪ Bünyesi ve sağlık durumu mesleğin gerektirdiği işleri yapmaya uygun olmak,
▪ 14 yaşını doldurmuş, 19 yaşından gün almamış olmak. Ancak, 19 yaşından gün almış olanlardan daha önce çıraklık eğitiminden geçmemiş olanlar yaşlarına ve eğitim seviyelerine uygun olarak düzenlenecek mesleki eğitim programlarına göre çıraklık eğitimine alınabilir.
▪ Eğitim görmek istediği meslekte bir işyeri bulmak ve işveren ile çıraklık sözleşmesi imzalamak gerekmektedir.
EĞİTİMİN SÜRESİ VE İÇERİĞİ
Mesleğin eğitim süresi ilköğretim mezunu olanlarda 3 yıl, lise veya daha üst düzeyde genel eğitim görmüş olanlarda ise 1,5 yıldır. 3308 Sayılı Mesleki Eğitimi Kanunu'na göre meslek liselerinin öğrencileri teorik eğitimlerini haftada iki gün okulda, pratik eğitimlerini haftada üç gün işletmelerde yaparlar. Mesleki eğitim merkezlerinde ise haftanın 1 günü mesleki eğitim merkezlerinde teorik eğitim, diğer günler ise işyerlerinde pratik (uygulamalı) eğitim görürler.
Kalfalık, Ustalık Meslek Dersleri:
Çıraklık ve mesleki eğitim kapsamında ders programı genel bilgi dersleri ile meslek bilgisi derslerinden oluşmaktadır.
Meslek derslerinde; kullanılan makine, teçhizat, araç-gerecin tanıtılması, tekniğe uygun olarak kullanılması, bunların temizlik ve bakımlarının yapılması, norm yazı yazma, serbest elle ve takım kullanarak mesleği ile ilgili çizimlerin yapılması, çizimi tamamlanmış plan ve projelerin okunmasının yanı sıra, İşletme Bilgisi ve İş Güvenliği hakkında da bilgiler verilmektedir.
Teorik olarak verilen bilgilerin yanında, işyerinde de usta öğreticinin gözetimi altında pratik çalışması yapılmaktadır.
EĞİTİM SONUNDA ALINAN BELGE-DİPLOMA
Çıraklık eğitimini tamamlayanlara eğitim sonunda katıldıkları kalfalık sınavında başarılı olmaları halinde "Kalfalık Belgesi" ve "Kalfa" unvanı verilir.
ÇALIŞMA ALANLARI VE İŞ BULMA OLANAKLARI
▪ Son yıllarda plastik işleme endüstrisinde kullanılan hammaddelerin daha kolay ve ucuza temin edilmesi nedeniyle plastik mamullerin tüketimi artmıştır.
▪ Plastikten üretilen mal ve eşyalar teknik alanda, tarım alanında ve günlük ihtiyaçların karşılanmasında giderek genişleyen ölçüde kullanılmaktadır. Buna bağlı olarak plastik işleyen işyerlerinin de sayısı artmıştır. Plastik işlemeciliği mesleğine sahip olan kişilerin iş bulma olanakları da giderek artmaktadır.
▪ Bu mesleğe sahip olanlar genellikle plastikten mamul üreten özel işyerlerinde çalışırlar.
▪ Plastik işleme işyerlerinde daha önceki yıllarda el presi, motorlu şanzıman pres, hidrolik kollu enjeksiyon pres, helezonlu hidrolik presler gibi makineler ile çalışılmakta iken daha sonra elektronik ve tam otomatik olarak bilinen enjeksiyon ve extruzyon makinelerini kullanmaya başlamışlardır. Günümüzde ise programlanabilir mantık devreleri (PLC) ile kontrol edilen yüksek teknolojili makineler kullanılmaktadır. Bu makineler hammadde yüklemesi yapabilen, ürünleri paketleyebilen ve robot teknolojisi ile işlem yapan makinelerdir. Bu alandaki teknolojik gelişmeler işçi sağlığı ve iş güvenliğine ilişkin birçok tehlike ve riski azaltırken, ürün kalitesi ve üretimde verimliliği arttırmıştır. Gelişen teknolojiye ayak uydurulabilmesi için bu sektörde çalışan teknik elemanların teknolojiyi yakından takip etmesi gerekmektedir.
EĞİTİM SÜRESİNCE VE EĞİTİM SONRASI KAZANÇ
EĞİTİM SÜRESİNCE
▪ 3308 sayılı "Mesleki Eğitim Kanunu" gereğince, işletmelerde mesleki eğitim gören öğrencilere, işletmelerce asgari ücretin net tutarının %15 veya %30'undan az olmamak üzere ücret verilir.
▪ Eğitim gören öğrencilerin iş kazası ve meslek hastalıkları ile ilgili sigorta primleri devletçe karşılanır.
▪ Öğrenciler, mesleki eğitim yaptıkları işletmelerin sosyal imkânlarından faydalanır.
EĞİTİM SONRASI
Özel işyerlerinde çalışanlar yapılan işteki başarıya ve işyerinin durumuna göre asgari ücretin 2-3 katı oranında ücret alabilirler.
Kamu sektöründe çalışanlar teknik hizmet sınıfından ücret alırlar.
MESLEKTE İLERLEME
MESLEKİ EĞİTİMDE İLERLEME
Mesleki eğitim merkezlerinden kalfa olarak mezun olanlar bir işyerinde çalışıp aynı zamanda teorik eğitimlerine de devam edebilirler. İlköğretim (ortaokul) mezunu kalfa ve ustalar, mesleki ve teknik açık öğretim lisesine devam ederek, meslek lisesi diploması alabilirler. Mesleğinde ustalık eğitimi çalışma süresi 2 yıldır.
İŞ HAYATINDA İLERLEME
Meslekte usta ve usta öğretici unvanlarına yükselmek mümkündür. Ustalık belgesine sahip olanlar veya bunları işyerlerinde çalıştıranlar bağımsız işyeri açabilirler. Ayrıca, işyerinde çırak çalıştırması için de "Usta Öğretici" belgesine sahip çalışanın olması zorunludur.
BENZER MESLEKLER
▪ Tornacı
▪ Frezeci
EK BİLGİLER
GÖREV
▪ İş organizasyonu yapar,
▪ Çevre koruma önlemleri alır,
▪ İş sağlığı ve güvenliğine ilişkin faaliyetleri uygular,
▪ Kalite Yönetim Sistemi kurallarına uygun çalışır,
▪ Mesleki gelişim faaliyetlerinde bulunur.
KAYNAKÇA
▪ Türkiye İş Kurumu Genel Müdürlüğü Türk Meslekler Sözlüğü- Ankara.1983.Yayın No.173,
▪ Çıraklık ve Yaygın Eğitim Faaliyetleri" Milli Eğitim Bakanlığı Çıraklık ve Yaygın Eğitim Genel Müdürlüğü, Ankara-1999,
▪ Çıraklık eğitimi program kitapçığı,
▪ Meslek elemanları,
▪ 3308 Sayılı Kanun,
▪ Meslek Danışma Komisyonu (MEDAK) üyesi kuruluşlar.
AYRINTILI BİLGİ İÇİN
▪ İlgili eğitim kurumları,
▪ Türkiye İş Kurumu web sayfası www.iskur.gov.tr
▪ Ulusal Meslek Bilgi Sistemi http://mbs.meb.gov.tr/
▪ T.C. Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi Başkanlığı, http://www.osym.gov.tr/
▪ Bünyesinde "Meslek Bilgi Merkezi" Bulunan Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlükleri/Hizmet Merkezleri
plastik işlemeci meslekler meslek bilgileri meslekler hakkında açıklamalar en güzel meslekler bilinen meslekler meslekler ansiklopedisi Türk meslekler sözlüğü meslek araştırmaları bilgi bankası hakkında bilgiler meslek sözlüğü sevilen meslekler meslek özellikleri mesleklerin görevleri meslek aletleri meslekler için gerekli özellikler mesleklerin çalışma ortamı ve koşulları iş bulma olanakları