Eğitim Sitesi

Haber (Bildirme) ve Dilek (Tasarlama) Kipleri, ders ve çalışma notu

Haber (Bildirme) ve Dilek (Tasarlama) Kipleri

FİİL ÇEKİMİ: Fiillerin kip ve kişi bildirecek şekilde kullanılmasıdır.

KİP: Fiillerin bir işi, durumu veya oluşu ortaya koyuş biçimleridir.

 

FİİL KİPLERİ

A) HABER (BİLDİRME) KİPLERİ                       B) DİLEK (TASARLAMA) KİPLERİ

1- Geniş Zaman         (-r)                                          1- İstek Kipi               (-e, -a)

2- Şimdiki Zaman       (-yor)                                      2- Şart  Kipi               (-se, -sa)

3- Gelecek Zaman      (-ecek, -acak)                         3- Gereklilik Kipi       (-meli, -malı)                         

4- Geçmiş Zaman       (-miş, -mış, -muş, -müş)          4- Emir Kipi               (-)

                                   (-di, -dı, -du, -dü)

                                   (-ti, -tı, -tu, tü)

 

A) HABER (BİLDİRME) KİPLERİ                       

Zaman anlamı taşıyan kiplerdir. Bu kiplerle çekimlenen fiillerin gerçekleşme zamanı bellidir.

 

1- Geniş Zaman (-r)

Fiilin herhangi bir zamanda yapılabildiğini gösterir.

TEKİL                                   ÇOĞUL

giderim                       gideriz

gidersin                      gidersiniz

gider                           giderler

Her akşam sahile inerim.

Yazları Yalova'ya gider.

 

2- Şimdiki Zaman (-yor)

Fiilin yapılışıyla söylenişinin aynı anda olduğunu bildirir.                

TEKİL                                   ÇOĞUL

gidiyorum                   gidiyoruz

gidiyorsun                  gidiyorsunuz

gidiyor                        gidiyorlar

Çocuk ders çalışıyor.

Yağmur yağmakta.

Rüzgâr esmede.

3- Gelecek Zaman      (-ecek, -acak)

Fiilin söylendikten sonra yapılacağını bildirir.           

TEKİL                                   ÇOĞUL

gideceğim                   gideceğiz

gideceksin                   gideceksiniz

gidecek                       gidecekler

Yarın sınava başvuracağım.

Haftaya babam gelecek.

 

4- Geçmiş Zaman       (-miş, -mış, -muş, -müş) (-di, -dı, -du, -dü, -ti, -tı, -tu, tü)

Fiilin söylenme anından önce yapıldığını bildirir.

 

a) Öğrenilen Geçmiş Zaman (-miş, -mış, -muş, -müş)

TEKİL                                   ÇOĞUL

gitmişim                      gitmişiz

gitmişsin                     gitmişsiniz

gitmiş                          gitmişler

Ahmet dün bize gelmiş.

Akşam beni aramışsın.

 

Sonradan farkına varma anlamı katabilir.

Dün çok yorulmuşum.

Kanepede uyuyakalmışız.

 

Tespit etme anlamı da katar.

Yemek çok güzel olmuş.

Saçın çok uzamış.

 

b) Görülen Geçmiş Zaman (-di, -dı, -du, -dü, -ti, -tı, -tu, tü)

TEKİL                                   ÇOĞUL

gittim                          gittik

gittin                           gittiniz

gitti                             gittiler

Çocuklar,  oynarken camı kırdılar.

Dün sahilde dolaştık.

 

B) DİLEK (TASARLAMA) KİPLERİ

Zaman anlamı taşımayan fiillerdir. Bu kiplerle çekimlenen fiiller, bir tasarı halinde olduğundan zaman kavramı taşımaz.

1- İstek Kipi               (-e, -a)

TEKİL                                   ÇOĞUL

gideyim                       gidelim

gidesin                        gidesiniz

gide                             gideler

Biraz dinlenelim.

Akşam ders çalışayım.

 

2- Şart  Kipi               (-se, -sa)

TEKİL                                   ÇOĞUL

gitsem                         gitsek

gitsen                          gitseniz

gitse                            gitseler

Şu anda Uludağ'da olsam kar şiirleri yazardım.

Biraz çalışsam sınavı kazanabilirim.

Bazen dilek anlamı da katar.

Keşke sen de bizimle gelsen.

 

 

3- Gereklilik Kipi       (-meli, -malı)                         

TEKİL                                   ÇOĞUL

gitmeliyim                  gitmeliyiz

gitmelisin                    gitmelisiniz

gitmeli                         gitmeliler

Bugün beş yüz soru çözmeliyim.

Klasiklerimizi mutlaka okumalıyız.

 

4- Emir Kipi               (-)

TEKİL                                   ÇOĞUL

----------                                   -----------

git                                     gidin, gidiniz

gitsin                                  gitsinler

Hemen dışarı çık.

Biraz susun.

 

 

HABER (BİLDİRME) KİPLERİ                             DİLEK (TASARLAMA) KİPLERİ

Zaman ve kesinlik vardır.                             Zaman ve kesinlik yoktur. Tasarı ve niyet vardır.

                                                                       (Cümlede zaman ve kesinlik bildiren sözcükler olabilir.)   

Yağmur yağıyor.                                            Yağmur yağsa.                                   

Arkadaşlarla dün sinemaya gittik.                     Arkadaşlarla bugün mutlaka sinemaya gitmeliyim.

Yarın size geleceğiz.                                        Yarın size gelelim.

addMehmet Akif Güner

tag Fiil çekimi kipler Haber (Bildirme) Kipleri Dilek (Tasarlama) Kipleri Türkçe ders notu konu özeti çalışma notları ders anlatımı

Benzer Türkçe Ders Notları

Haber (Bildirme) ve Dilek (Tasarlama) Kipleri Hakkında Yorum Yazın...

  

Haber (Bildirme) ve Dilek (Tasarlama) Kipleri Hakkında Yazılan Yorumlar

Patili sever Müq haftaya sınav var dizinde varsa başarılar dilerim 2020-11-16

asy.n.g. çok iyiydi baya işime yaradı ... hazırlayan herkese teşekkürler. 2020-10-13

ALLAHIN BİR KULU Yazılı ya çalışıyom❤❤❤ 2019-11-09

emre şahintürk cok güzel 2019-10-12

kamil ersoy çok güzel 2018-02-21

koohok güzel gerçekten 2018-02-20

ben gerekli bir konu bence 2017-12-07

altın kız yazdı bunları 100 100 100 aldım gardaşlar ha bu arada ben kızım böyle dedime bakmayın ha benim sesim çok güzeldir ha hatta şarkı söyleye bilirim gtardaşlarım gardaşilerim vay vay anam 2017-10-31

bebe ve pepe şürdaki yazılar benim işime yaradılar yazılıda 100 aldım bu sayfaya teşekür ederim 100 100 100 aldım 3 yazılıdanda 2017-10-31

ben Guzell 2017-10-30

Berces Beğendim güzelmiş 2017-10-29

ilayda Faydası var bunun be çokkkkkkkkkkkkkkkķkkkkkk güzel abi 2017-10-26

ilayda Sizin sayenizre yarın artı ala iyki var 2017-10-26

Birikeri Eh ışte ise yaradı 2017-10-14

abla harika 2017-10-12

sevme harikaydı işime yaradı 2017-10-10

Neyapacan Aslında pek de ayrıntılı bilgi yok 2017-02-23

Neyapacan Yani olabilir 2017-02-23

İnsan Çok güzelmiş! 2017-02-19

sümeyye cok güzel ama keşke kiplerle ilgili metin yazsanın bek işine yaramadı ve cok üzün anlatmışız 2016-12-29

isimsizkıral teşekkürler 2016-12-04

seven kiz Saolun isime yaradi 2016-11-23

yalnız kız İşıme yaradi sagolun 2016-11-23

Yeşim çok teşekkürler elinize sağlık 2016-11-10

Taha Çok Güzelmiş 2016-11-09

Önceki Yorumları Göster

İçerikle ilgili 64 yorum yazılmış.

Haber (Bildirme) ve Dilek (Tasarlama) Kipleri Ders Notu