Anı (Hatıra) Türü Ve Özellikleri
ANI (HATIRA) TÜRÜ
Bir kimsenin, özellikle tanınmış kişilerin yaşadıkları dönemde gördükleri ya da yaşadıkları ilginç olayları gözlemlerine ve bilgilerine dayanarak anlattıkları yazı türüdür. Tanınmış sanatçı, siyasetçi, ve bilim adamlarının yazdığı anılar onların yaşayışlarını, yaşadıkları dönemdeki önemli olayları anlatması bakımından önemlidir.
Özellikleri :
1 - Yaşanmakta olanı değil, yaşanmış bir konuyu anlatır.
2 - İnsan belleğinde iz bırakan olay ve olguları anlatır
3 - Tarihsel gerçeklerin öğrenilmesine katkı yaptığı için tarihçilere ışık tutar.
4 - Tanınmış, bilim, sanat ve politika adamlarının yaşamlarını çalışma ve araştırmalarını anlatır.
5 - Yazarın unutulmasını istemediği gerçekleri kalıcı kılar.
6 - Geçmiş birinci kişinin ağzından kişisel yargılar ve yorumlarla verilir.
TARİHSEL GELİŞİMİ
Batıda en çok yaygın bir tür olup ilk örneğini eski Yunan sanatçısı Ksenophon'un "Anabasis" adlı eseriyle vermiştir. Alman filozofu Eflatun'un birçok eseri bu türdendir 18. yüzyılda J. J. Rouseau'nun " İtiraflar" Goldoni'nin "İyilkik Sever Somurtkan", Goethe'nin "Şiir ve Gerçek Andre Gide'nin "Jurnaller "bu alanda önemli eserlerdir. 19. yüzyılda Fransız edebiyatında :Victor Hugo'nun"Gördüklerim", Stendhal!ın "Bencillik Anılar, Verlaine'nin " İtiraflar Rus yazarTolstoy'un İtidafım" 20. yüzylda dünyanın her ülkesinde çok sayıda edebiyatçı bu türde eserler vermeye devam etmektedir. Bizde, 7. yüzyıla ait "Göktürk Yazıtları" bu türün ilk örneği sayılmaktadır. 16. yüzyılda Hindistan'da bir imparatorluk kurmuş olan Babür Şah'ın yazdığı "Babürname" , 17. yüzyılda Ebul Gazi Bahadır Han'ın yazdığı "Şecere-i Türk" , Katip Çelebi ve Naima'nın bir çok eseri bu türün örneklerindendir. Eski edebiyatta anı özelliği taşıyan "Vakainameler, Gazavatnmeler, sefaretnameler bu türün öenekleri sayılmaktadır
Edebi tür anlamında anı ise bizde Tanzimat döneminde başlamıştir. Önceleri Ebuziya Tevfik ve Ali Suavi çıkardıkları gazetelerde anılarını yayınlarlar Daha sonra Akif Paşa'nın "Tabsıra" Namık Kemal'in "Magaza Mektupları" , Ziya Paşa'nın "Defter-i Amel" Ahmet Mithat Efendi'nin "Menfa" Muallim Naci'nin "Ömer'in Çocukluğu" Servet-i FünunDöneminde; Ahmet Rasim'in "Eşkal-i Zaman", "Falaka" " Maharir ","Şair " Halit Ziya'nın "Kırk Yıl", Saray ve Ötesi Hüseyin Cahit Yalçın'ın : " Edebi Hatıralar". Son Dönem Edebiyatında Yakup Kadri: "Zoraki Diplomat, Vatan Yolunda , Gençlik ve Edebiyat Hatıraların" Ruşen Eşref Ünaydın : " Atatürk'ü Özleyiş" Falih Rıfkı Atay : "Çankaya" Halide Edip . "Türk'ün Ateşle İmtihanı" Yahya Kemal: " Çocukluğum, Gençliğim, Siyasi ve Edebi Hatıralarım " Yusuf Ziya Ortaç " Porteler," Bizim Yokuş" Ahmet Hamdi Tanpınar . " Kerkük Anıları" Samet Ağaoğlu: " Babamın Arkadaşları" Salah Birsel : "Ah Beyoğlu Vah Beyoğlu" Halikarnas Balıkçısı : " Mavi Sürgün" Oktay Rıfat . "Şair Dostlarım"
Ayrıca, son dönemde, Celal Bayar, İsmet İnönü, Kazım Karabekir ve Rauf Orbay gibi siyasi kişilerin yazdıkları anılar, yakın tarihimizi aydınlatması bakımından önemli eserlerdir.
ANI İLE GÜNLÜĞÜN BENZER VE FARKLI YANLARI
1 - Anı da günlük gibi bir kişinin başından geçen gerçek yaşantılardan kaynaklanan yazı türüdür .
2- Günlük yaşanırken anı ise yaşandıktan sonra yazılır.
3 - Anılar, yazarların yaşlılık çağlarında yazdıkları ve yaşamları boyunca karşılaştıkları olayları nesnel bir şekilde ortaya koyan yazılardır Günlükler ise daha öznel, derin, içten ve ruhun derinliklerinden kopup gelen Anlık duygu ve düşünceler hakimdir.
4 - Anı yazılarının anlatım açısından kurgusal niteliklere sahip olduğunu da söyleyebiliriz Günlükler ise kurgudan uzak yoğun düşüncelerin toplamıdır.
Batı Edebiyatındaki ünlü anı yazarları ve eserleri şunlardır:
Sain-Simon - Hatıralar
Rousseau - İtiraflar
Türk edebiyatındaki anı eserlerine örnekler ise şunlardır:
Ziya Paşa - "Defter-i A'mâl"
Muallim Naci - "Ömer'in Çocukluğu"
Ahmet Rasim - "Falaka" ve "Muharrir, Şair, Edip"
Halit Ziya UŞAKLIGİL - "Kırk Yıl" ve "Saray ve Ötesi"
Hüseyin Cahit YALÇIN -"Edebî Hatıralar"
Falih Rıfkı ATAY - "Çankaya" ve "Zeytindağı"
Anılar, genellikle aşağıdaki nedenlerden dolayı yazılır:
►Geçmişi bir kez daha yaşamak ve yazma alışkanlığı kazanmak.
►Anıları unutulmaktan kurtarmak.
►Yok olup gitmesini göze alamadığımız bir gerçeğe kalıcılık kazandırmak.
►Anıyı oluşturan olayı, durumu, yerleri, kişileri söz konusu edip, başkalarının bilgisine, yararına sunmak.
►Kamuoyu önünde aklanmaya çalışmak, pişmanlığı dile getirip içini boşaltmak, günah çıkarmak.
►Gelecek kuşaklara geçmişten sonuçlar çıkarıp sunmak.
►Gerektiği zaman bir eleştiride bulunmak.
►İnsanoğlunun; yaşantılarını, deneyimlerini başkalarıyla paylaşmak gereğini duymak.
dersimiz.com
anı hatıra anı (hatıra) türü türkçe ders notları edebiyat ders notları anı nedir? anı nasıl yazılır? anı hatıra hakkında bilgi ders notu konu özeti çalışma notları özetler ders anlatım eğitim öğretim kaynakları
Benzer Türkçe Ders Notları
- Kompozisyon Yazmanın Metodu (Yöntemi)
- 7. Sınıf Türkçe Sözcükte Anlam
- Kök ve Ek Bilgisi
- 5. Sınıf Türkçe Dersi Ses Bilgisi Ders Notu
- Açıklamalarıyla 20 Türk Atasözü
- Zarflar
- + Ders Notları Ekleyin
- Ders Notları Ana Sayfa
Anı (Hatıra) Türü Ve Özellikleri Hakkında Yorum Yazın...
Anı (Hatıra) Türü Ve Özellikleri Hakkında Yazılan Yorumlar
Henüz Yorum Yazılmamış.
İlk Yorumu Siz Yazabilirsiniz.