TİYATRO ÇEŞİTLERİ (TÜRLERİ)
1.TRAJEDİ: Hayatın acıklı yönlerini sahnede gösteren tiyatro türüdür.
Genel Özellikleri:
- Hayatın acıklı yönlerini konu edinir.
- Bir kahramanın çevresiyle ya da kendi iç dünyasıyla çatışması anlatılır.
- Ahlak ve erdem örneği vermek amacıyla yazılır.
- Konular tarihten veya mitolojiden seçilir.
- Kişiler, tanrı, tanrıça ve kral, kraliçe gibi soylu kişilerdir. Bunların dil ve söyleyişleri de kişiliklerine uygun olarak soyludur.
- Kötü, bayağı sözler ve söyleyişlere yer verilmez. (Seçkin bir üslupla yazıldığı için)
- Kişiler arasındaki dövüşme, öldürme ve yaralama gibi çirkin olaylar sahnede gösterilmez, haber verilir.
- Ana olay, aynı yerde, bir günde geçebilecek biçimde düzenlenir. Buna üç birlik kuralı denir. Üç birlik kuralında zamanda, mekânda ve olayda birlik söz konusudur. Zaman birliği olayın bir günlük zaman diliminde geçmesidir. Mekân birliği olayın bir tek yerde(aynı yerde) geçmesidir. Olay birliği ise oyunun tek bir ana olay çevresinde gelişmesidir.
- Manzumdur.
- İnsanoğlunun hırs, kavga gibi kötü yönlerini anlattığı için çoğu zaman felaket ile sonuçlanır.
- Koro ve diyalog bölümlerinden oluşur.
- Klasizm akımı ağır basar.
Trajedi türünün ilk ve en önemli temsilcileri Racine, Corneille, Euripidies, Sophakles, Aiskhylos'tir.
2. KOMEDİ (Komedya): Hayatın gülünç yönlerini sahnede yansıtan tiyatro eserlerine denir.
Genel Özellikleri:
- Konu, günlük hayattan seçilir.
- Güldürürken düşündürmeyi amaçlar.
- Kişiler halktan da yüksek zümreden de olabilir.
- Kişiliklere uygun her türlü söze, söyleyişe (argo ve kaba söz de dâhil) yer verilir.
- Öldürme ve yaralama gibi her çeşit davranış sahnede gösterilir.
- Üç birlik kuralına uyulur.
- Manzumdur. d e r s i m i z . c o m
- Eski Yunan edebiyatından doğmuş, klasizmden etkilenmiştir.
- Koro ve diyalog bölümlerinden oluşur.
Komedya Çeşitleri:
1. Karakter Komedyası: Sıradan insanları ve onların kusurlarını gülünç bir şekilde anlatan komedyadır. Molier’in “Cimri” adlı eseri örnek verilebilir.
2. Töre Komedyası: Toplumun gülünç ve aksak yanlarını sergileyen komedidir. En önemli temsilcisi Moliere'dir(Hastalık hastası; gülünç kibarlar adlı eserleri örnektir.). Bizde Şinasi’nin Şair Evlenmesi adlı eseri örnektir.
3. Entrika Komedyası: Güldürmenin dışında bir amacı olmayan komedyalardır. Olayda düğüm ve çözüm vardır; olaylarda tesadüflere yer verilir.
Günümüzde fars, satir, vodvil ve parodi gibi komedi çeşitler de vardır.
3. DRAM: Hayatı acıklı ve gülünç yönleriyle sahnede gösteren tiyatro eserlerine denir.
Genel Özellikleri:
- Hem gülünç hem acıklı olayları anlatır.
- Genellikle gerçeğe uygunluğa önem verilir.
- Konu, kişiler, olaylar, dil ve anlatım bakımından belli kurallara bağlı değildir.
- Üç birlik kuralına uyulmaz.
- Konular genellikle günlük hayattan alınır. Tarihten de olabilir.
- Kişiler sınıf farkı gözetilmeksizin oyunda yer alır. Kişiler toplumun her kesiminden olabilir. Genellikle orta tabaka insanlar ele alınır.
- Kişiler iyi-kötü tüm yönleriyle ele alınır.
- Olaylar çirkin bile olsa sahnede gösterilir.
- Güzel ve iyiyi, faydalıyı bir arada gösterir.
- Seyircilerin duygularına seslenilerek onları etkilemeye çalışır.
Müzikli bir dram olan melodram; cin ve peri masallarına dayanan feeri, bir bakıma dram özelliklerini gösteren çeşitlerdir.
Opera, müzikte sanat değeri yüksek olan ve baştan sona, orkestra eşliğinde, müzikle oynanan bir tiyatro türüdür.
tiyatro tiyatro çeşitleri tiyatro türleri trajedi komedi komedya Karakter Komedyası Töre Komedyası Entrika Komedyası dram genel özellikleri